Ubóstwo, czym jest?

Ubóstwo

Ubóstwo jest jedną z największych bolączek, z jakimi ma do czynienia nasze społeczeństwo. Można je podzielić na bezwzględne i względne.

Ubóstwo bezwzględne opiera się na pojęciu minimum życiowego – elementarnych warunków, jakie muszą być spełnione, aby jednostka mogła przetrwać fizycznie i zachować zdrowie. Dotyczy tych którzy są pozbawieni podstawowych środków jak: wystarczająca ilość pożywienia, schronienie i ubranie. O każdym , kto gdziekolwiek na świecie żyje w warunkach nie spełniających tej uniwersalnej normy można powiedzieć, że żyje w ubóstwie.

Ubóstwo względne to pojęcie, zgodnie z którym ubóstwo mierzy się przez odniesienie do standardu życia panującego w danym społeczeństwie. Zwolennicy pojęcia względnego ubóstwa twierdzą, że ubóstwo jest określane kulturowo. Założenie, że ludzkie potrzeby są wszędzie takie same jest mylne – w rzeczywistości różnią się zarówno w obrębie danego społeczeństwa, jak i w różnych krajach.

Granica ubóstwa

Ubóstwo bezwzględne, czy względne – definicja ta zawsze powoduje trudności w określeniu i ustaleniu granicy ubóstwa na podstawie cen produktów niezbędnych do życia w danym kraju. Do kategorii ubogich zalicza się te osoby i gospodarstwa domowe, których dochód nie sięga tej granicy.

FAKTY :

• W latach 80-tych liczba ludzi żyjących w ubóstwie lub na granicy ubóstwa gwałtownie wzrosła
• W coraz większym stopniu ubóstwo dotyczy dzieci
• W 1979 roku w gospodarstwach domowych o dochodzie nie przekraczającym 50% średniej krajowej żyło 10% dzieci
• W 1991 roku liczba takich dzieci wzrosła do 31%
• Po dramatycznym wzroście ubóstwa w latach 80-tych
• W latach dziewięćdziesiątych jego poziom ustabilizował się

Najpoważniejszym czynnikiem ubóstwa jest bezrobocie. Stały dochód nie gwarantuje życia na dobrym poziomie, ale jest jego warunkiem. Gospodarstwa „ ubogie w pracę” i te , w których nikt nie pracuje mają nikłe szanse na uniknięcie ubóstwa. Dla rządów, które stawiają sobie za cel uporanie się z ubóstwem, absolutnym priorytetem jest stworzenie dynamicznego rynku pracy oferującego nowe miejsca pracy.

Kim są ludzie biedni?

Nie można stworzyć jednolitego opisu kategorii „ ludzi biednych”, ponieważ ubóstwo ma wiele twarzy i wciąż się zmienia. Mimo to pewne kategorie ludzi popadają w ubóstwo częściej niż inne: osoby, którym nie wiedzie się dobrze w innych aspektach życia. Z większym prawdopodobieństwem bieda dotyka bezrobotnych, osoby pracujące w niepełnym wymiarze godzin i nie mające uprawnień pracowniczych, ludzi starszych, chorych czy niepełnosprawnych. Nie można również zapominać, iż nie bez znaczenia jest również charakter danej osoby, silna wolna, czy odporność na niepowodzenia, które zamiast stać się motywujące, powodują, iż człowiek odpuszcza i przestaje działać, walczyć. Kiepska sytuacja materialna, słaba psychika i mnożące się problemy budują w nas przekonanie, że nie sobie po prostu nie poradzimy, dlatego nawet nie próbujemy i nie szukamy nowych rozwiązań, które mogłyby nam pomóc.

Skąd się bierze ubóstwo?

Interpretację ubóstwa można podzielić na dwa typy: teorie, według których biedni sami ponoszą odpowiedzialność za swoje ubóstwo oraz teorie, według których ubóstwo jest wytwarzane i odtwarzane przez strukturalne mechanizmy społeczne.

Oscar Lewis jest twórcą najbardziej znanej teorii, że to w jakiej sytuacji się znajdują wynika z ich światopoglądu, przekonań. Zdaniem Lewisa wielu ludzi ubogich żyje w kulturze ubóstwa. Ubóstwo nie jest wynikiem niedostosowania jednostek do rzeczywistości społecznej, ale ogólnego klimatu kulturowego, w jakim przebiega socjalizacja dzieci w ubogich rodzinach. Kultura ubóstwa jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, ponieważ młodzi ludzie od dzieciństwa są chowani w przekonaniu, że posiadanie aspiracji nie ma sensu, więc fatalistycznie poprzestają na życiu w ubóstwie. Tezę kultury ubóstwa rozwijał amerykański socjolog Charles Murray, wg którego jest obecna również kultura wyuczonej bezradności. Zalicza do nich ludzi, którzy zamiast próbować swoich szans na rynku pracy, wolą żyć wyłącznie z pomocy społecznej

Drugi typ teorii wyjaśniających zjawisko ubóstwa na pierwszym miejscu wśród przyczyn stawia procesy społeczne, tworzące niemożliwe do przezwyciężenia przez jednostki warunki powstawania ubóstwa. Zgodnie z tym stanowiskiem o rozkładzie środków w społeczeństwie decydują warunki strukturalne, w tym takie czynniki jak: klasa, płeć etniczność, pozycja zawodowa, wykształcenie.

Obie teorie mają swoich zwolenników i przeciwników. Krytycy idei kultury ubóstwa zarzucają jej zwolennikom „ indywidualizację” ubóstwa i przypisywanie ludziom biednym winy za okoliczności, nad którym w żaden sposób nie mogą panować – Ich zdaniem biedni są ofiarami a nie pasażerami na gapę narażającymi system na straty. Nie należy jednak bezkrytycznie przyjmować argumentu, że przyczyn ubóstwa trzeba szukać wyłącznie w strukturze społecznej

Wydostawanie się z biedy jest bez wątpienia przedsięwzięciem trudnym i złożonym, ale badania pokazują, że stawanie się biednym i wydostawanie się z biedy przebiegają bardziej płynnie niż się powszechnie sądzi.