Kornelia Bagińska
Test Ravena często nazywany także testem matryc progresywnych ma na celu poznanie wartości ogólnego czynnika inteligencji (czynnika g) danej jednostki. Test ten zakłada sprawdzenie umiejętności wychwycenia relacji pomiędzy elementami wzoru (matrycy). Można więc powiedzieć, że test Ravena bada czynniki poznawcze. Jeżeli u danej osoby te czynniki są zaburzone, to wynik testu będzie oczywiście niższy. Poziom czynnika g mierzy się w centylach. Prawidłowe funkcjonowanie czynników poznawczych u danej jednostki odbywa się wtedy, gdy posiada ona zdolność dedukcji, czyli logicznego i poprawnego myślenia, którego konsekwencją jest wyciągnięcie odpowiednich wniosków. Test Ravena dzieli się na kilka etapów. Stanowią one tak zwane skale. Jest ich 5 (A, B, C, D, E). Każdy etap zawiera 20 zadań. Oczywiście etapy zaczynają się od najłatwiejszego poziomu, a kończą na najtrudniejszym. Test ten weryfikuje inteligencję niewerbalną, czyli niezależną od wykształcenia czy nabytego doświadczenia osoby badanej.
Test Ravena został stworzony przez Johna Ravena w 1936 roku. Na początku miał on na celu jedynie zastosowanie w badaniach dotyczących zdolności poznawczych, zarówno tych genetycznych, jak i nabytych. Raven myślał, że jego test jest kłopotliwy w przeprowadzaniu oraz trudny do interpretacji. Wysoka wartość współczynnika g wskazuje na umiejętność jasnego myślenia oraz rozumienia złożoności (zwana umiejętnością edukującą) oraz zdolność do przechowywania i odtwarzania informacji (zwana umiejętnością reprodukcyjną). Jeżeli wartość współczynnika g przekracza 95 centyli, to można stwierdzić bardzo wysoki poziom inteligencji badanej osoby. Od 75. do 95. centyli mieście się poziom inteligencji ponadprzeciętnej. Poniżej 75. a powyżej 25. sklasyfikowana została inteligencja przeciętna. Natomiast inteligencja poniżej niż przeciętna odpowiada poziomowi od 5. do 25. centyli. Poziom poniżej 5. centyli odpowiada inteligencji bardzo niskiej. Testy matrycowe zostały opracowane przede wszystkim do celów badawczych. Ze względu na ich niezależność językową oraz umiejętności czytania i pisania, a także prostotę ich użycia i interpretacji, szybko znalazły szerokie zastosowanie praktyczne. Na przykład wszyscy uczestnicy brytyjskich sił zbrojnych od 1942 r. przyjęli dwudziestominutową wersję SPM (Standard Progressive Matrices), a potencjalni oficerowie przyjęli specjalnie dostosowaną wersję w ramach British Selection Board Board. Rutynowa kontrola tego, co stało się Standardowymi Matrycami Progresywnymi dla wszystkich uczestników (poborowych) do wielu służb wojskowych na całym świecie (w tym do Związku Radzieckiego) trwała przynajmniej do obecnego stulecia. To dzięki połączeniu tych danych James R. Flynn był w stanie udowodnić międzypokoleniowy wzrost wyników ponad uzasadnioną wątpliwość.
Wpływ chorób psychicznych na wyniki testu
Badanie z 2007 r. dostarczyło dowodów na to, że osoby z zespołem Aspergera, dobrze funkcjonującym zaburzeniem ze spektrum autyzmu, uzyskują wyższe wyniki niż inne osoby na testach Ravena. Kolejne badanie z 2007 roku dostarczyło dowodów na to, że osoby z klasycznym autyzmem, ale funkcjonującym w niewielkim stopniu, uzyskują wyższe wyniki w testach Ravena niż w testach Wechslera. Ponadto osoby z autyzmem udzielały poprawnych odpowiedzi na test Ravena w krótszym czasie niż osoby bez autyzmu. Dlatego właśnie często mówi się, że osoby autystyczne są nadwyraz inteligentne, pomimo tego, że wykazują dysfunkcyjność w niektórych obszarach. Wiele także zależy od indywidualnych cech jednostki. Autyzm jest bowiem chorobą, która u niektórych osób osiąga tak niski poziom, że praktycznie jest niezauważalna. Podczas gdy inni nie radzą sobie samodzielnie w codziennym życiu.
Narzędzie stworzone przez Ravena jest bardzo pomocne w przypadku diagnozowania wielu chorób psychicznych. Otóż, często w przypadku różnych chorób układu nerwowego mamy do czynienia z zaburzeniem funkcji poznawczych. Toteż, jeżeli dana osoba osiągnie niski wynik testu, a wiadomo, że zanim zachorowała była osobą bardzo inteligentną, to łatwiej jest stwierdzić dysfunkcje i dostosować do tego leczenie. Ponadto test Ravena stosuje się także na różnego rodzaju egzaminach. Przykładowo, na rozmowach kwalifikacyjnych w bankach lub policji. Jeżeli badana osoba osiągnie przynajmniej przeciętny wynik testu, to może zostać dopuszczona do dalszego etapu rozmów.
