Czy można wytrenować umiejętności społeczne? Okazuje się, że tak. Każdy z nas jest przecież inny, niektórzy z natury są nieśmiali. Takim osobom trudniej jest nawiązywać relacje. Często także do trudności wobec nawiązywania kontaktów przyczynia się sposób wychowania. Jeżeli na przykład dziecko wychowywało się tylko i wyłącznie w towarzystwie starszych osób, to trudniej mu będzie nawiązać relacje z rówieśnikami.
Cel ćwiczenia umiejętności społecznych
Trening umiejętności społecznych ma na celu konkretne działania dotyczące leczenia pacjentów z problemami dotyczącymi funkcjonowania obszarów psychiki odpowiedzialnych za emocje. Już sama nazwa tej techniki terapeutycznej wskazuje na to, na czym się ona głównie skupia – trening umiejętności społecznych ma za zadanie poprawić funkcjonowanie pacjentów wobec danej grupy społecznej do której należą. Przynależność do grupy nie jest zadaniem łatwym i nie ma w tym nic dziwnego, że niektóre osoby mogą mieć trudność z jego wykonaniem. Zajęcia z treningu umiejętności społecznych odbywają się przeważnie w kilkuosobowych grupach, gdzie uczestnicy treningu, pod nadzorem terapeuty mają za zadanie obserwować zachowania innych ludzi, ale także zwracać uwagę na to, jak sami zachowują się wobec innych osób. Tak wyglądać powinny pierwsze zajęcia treningu umiejętności społecznych. Jednak kolejne mogą być już trochę bardziej zaawansowane. Uczestnicy treningu powinni zacząć wchodzić w interakcje między sobą, zacząć nawiązywać relacje. Wysnuwanie wniosków na temat innych uczestników grupy oraz siebie nie jest zadaniem łatwym. Jednak trening ma także na celu właśnie baczną obserwację oraz kojarzenie faktów i prawidłową ich interpretację. Takie umiejętności z pewnością przydają się w codziennym życiu.
Przebieg zajęć treningowych
Podczas treningu umiejętności społecznych uczestnicy powinni ćwiczyć następujące sprawności:
– inicjowanie oraz właściwe prowadzenie rozmowy
– dyskutowanie
– tak zwany small talk
– zdolność do zadawania pytań, do bycia aktywnym podczas dyskusji
– różne sposoby wyrażania krytyki oraz umiejętność prawidłowej reakcji na krytykę
– różne sposoby radzenia sobie z targającymi nas emocjami– zarówno negatywnymi, jak i pozytywnymi;
– ćwiczenie umiejętności słuchania innych ludzi
– mówienie „nie”, czyli ćwiczenie asertywności
Te wszystkie umiejętności da się wyćwiczyć. Pomimo tego, że być może nie jest to zadanie łatwe, a efekty także nie pojawiają się w zatrważającym tempie, to należy uzbroić się w cierpliwość i pod żadnym pozorem nie odpuszczać.
Trening umiejętności społecznych dla dzieci
Dzieciom często brakuje umiejętności dopasowania się do grupy. Zwłaszcza w dzisiejszych czasach, kiedy tempo życia jest bardzo szybkie, a rodzicom często zwyczajnie brakuje czasu lub siły na poświęcenie dziecku wystarczającej ilości uwagi. Ponadto niektóre dzieci cierpią na zespół ADHD, są agresywne, nieśmiałe, mają trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z innymi, przestrzeganiu norm społecznych czy też adaptacją do nieznanych i nowych sytuacji. Wtedy trening umiejętności społecznych powinien mieć na celu poprawienie sprawności komunikacyjnej, pracy w grupie, metody radzenia sobie z różnymi emocjami, pracę nad przestrzeganiem obowiązujących zasad, pracę nad rozpoznawaniem emocji oraz potrzeb, zajęcia relaksacyjne. Te wszystkie wymienione działania z pewnością będą pomocne w dążeniu do modyfikacji zachowania dziecka. Warto mieć jednak na uwadze, że każde dziecko jest inne. Jedne dzieci są bardziej spokojne, drugie mniej. Należy spróbować wczuć się w skórę dziecka i postawić się na jego miejscu.
Gdzie szukać pomocy?
Aktualnie wiele ośrodków terapeutycznych proponuje pomoc dzieciom i dorosłym w celu nabywania umiejętności społecznych. Istotne są też różne życiowe sytuacje i trzeba z nich korzystać. Jeżeli mamy możliwość pójść gdzieś ze znajomymi, to być może wydaje nam się to nie do przeskoczenia, ale z czasem nabierzemy wprawy i wszystko będzie się układało coraz lepiej. Tak samo jest w przypadku dziecka. Istotne jest, aby miało ono kontakt z rówieśnikami. W natłoku obowiązków często o tym zapominamy, a umiejętność odnalezienia się w grupie to naprawdę ważna w życiu cecha.
