Marcin
Toksyczne związki mogą być niszczące i emocjonalnie drenujące, pozostawiając nas w poczuciu bezsilności i osamotnienia. Wiemy, że powinniśmy się wydostać, ale jak? Może być trudno wiedzieć, jak poradzić sobie z toksycznym związkiem, a strach przed nieznanym może być zniechęcający. Jednak dzięki odpowiednim narzędziom można się uwolnić i przejść do zdrowszych, bardziej satysfakcjonujących związków. Ten artykuł dostarczy wglądu w to, jak zidentyfikować toksyczny związek i strategie radzenia sobie z sytuacją w konstruktywny i wzmacniający sposób. Omówi również znaczenie dbania o siebie i jak upewnić się, że cykl toksyczności został przerwany. Z odpowiednim wsparciem i nastawieniem możesz przejąć kontrolę nad swoim życiem i stworzyć zdrowszą, szczęśliwszą przyszłość.
Spis treści
Co to jest toksyczny związek?
Toksyczny związek to taki, w którym jedna lub obie osoby doświadczają stale negatywnych emocji i rezultatów. Może być trudno określić granicę między trudnym związkiem, który można przezwyciężyć, a toksycznym związkiem, który trzeba zakończyć. Jednak wiele osób znajduje się w toksycznych związkach, czy to z wyboru, czy z powodu okoliczności. W związku z tym ważne jest, aby wiedzieć, jak zidentyfikować taki związek, aby można było się nim zająć i ewentualnie go rozwiązać. Toksyczny związek może być taki, w którym negatywne aspekty przeważają nad pozytywnymi. Może to prowadzić do uczucia wyczerpania, nieszczęścia i beznadziei. Toksyczny związek może być między przyjaciółmi, członkami rodziny lub partnerami. Rozpoznanie toksycznego związku może być trudne, ponieważ ludzie mogą wahać się przed otwartym określeniem go lub nazwaniem po imieniu. Łatwo jest udawać, że wszystko jest w porządku, aby uniknąć konfliktu lub aby nie być postrzeganym jako osoba przesadnie reagująca.
Oznaki toksycznego związku
Istnieje wiele oznak toksycznego związku, ale nie wszystkie z nich będą obecne w każdej sytuacji. Jeśli jednak kilka z tych oznak odnosi się do twojego związku, możesz chcieć rozważyć, co toksyczny związek może dla ciebie oznaczać. Toksyczny związek może charakteryzować się częstymi lub ciągłymi negatywnymi interakcjami. Jeśli znajdziesz się konsekwentnie sfrustrowany, zdenerwowany, zły lub rozczarowany przez swojego partnera, możesz być w toksycznym związku. Dodatkowo, jeśli czujesz, że chodzisz po skorupkach jajka w swoim związku lub musisz zmienić swoje zachowanie, aby zachować spokój, może to być znak, że jesteś w toksycznym związku. Toksyczny związek może charakteryzować się słabą komunikacją. Jeśli znajdziesz się niezdolny do rozwiązania konfliktu w swoim związku, lub jeśli czujesz, że komunikacja jest konsekwentnie niepomocna lub nawet destrukcyjna, może to być znak, że jesteś w toksycznym związku.
Jak radzić sobie z toksycznym związkiem
Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z toksycznym związkiem jest rozpoznanie, że w nim jesteś. Rozpoznanie toksycznego związku może być trudne, ponieważ często wiąże się ze stałym nagromadzeniem negatywnych interakcji, a nie z pojedynczym wybuchem. Z tego powodu łatwo jest przeoczyć lub zminimalizować sytuację i zachowywać się tak, jakby wszystko było w porządku. Pomocna może być jednak próba umieszczenia swojej sytuacji w kontekście. Jakie są wzorce w twoim związku? Jakie są negatywne interakcje, które występują? Jakie są podstawowe problemy? Po lepszym zrozumieniu sytuacji, łatwiej będzie zidentyfikować ją jako toksyczny związek i wiedzieć, co robić dalej.
Dlaczego trudno jest wyjść z toksycznego związku?
Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z toksycznym związkiem jest rozpoznanie, że w nim jesteś. Możesz jednak wahać się, czy zakończyć związek z wielu powodów. Może to być spowodowane tym, że czujesz się odpowiedzialny za sytuację lub drugą osobę, lub możesz się martwić o to, jak poradzisz sobie bez niej. Niezależnie od powodów, ważne jest, aby pamiętać, że nie można zmienić innych, tylko siebie. Nie możesz kontrolować ich zachowania ani sprawić, że będą o ciebie dbać. Możesz jedynie kontrolować swoje własne działania i reakcje, a to daje ci moc do zmiany swojej sytuacji. Oto kilka strategii radzenia sobie z toksycznym związkiem i zarządzania swoimi emocjami podczas pracy nad rozwiązaniem. – Ustal granice – Granice są ważne w każdym związku, ponieważ pomagają nam zachować poczucie własnej wartości i utrzymują nas w poczuciu bezpieczeństwa. W toksycznym związku granice mogą pomóc Ci poczuć się silniejszym i przełamać kontrolę, jaką ma nad Tobą Twój partner. Istnieje wiele różnych rodzajów granic, z których niektóre mogą być bardziej istotne w Twojej sytuacji niż inne. Granice fizyczne, seksualne, werbalne i emocjonalne mogą być pomocne w zarządzaniu toksycznym związkiem. – Określ swoje potrzeby – Jeśli znajdziesz się w toksycznym związku, ważne może być, aby pamiętać, że nie jesteś odpowiedzialny za działania swojego partnera. Możesz jednak być odpowiedzialna za swoje własne emocje i potrzeby. Pamiętaj, że nie jesteś odpowiedzialny za naprawianie swojego partnera, ale jesteś odpowiedzialny za naprawianie siebie. Pomocne może być spisanie swoich potrzeb i rzeczy, które pomogłyby je zaspokoić. Może to być pomocne narzędzie w komunikowaniu swoich potrzeb partnerowi i zapewnieniu, że dostajesz to, czego potrzebujesz w danej sytuacji. Możesz również zapisać pozytywne afirmacje, aby przypomnieć sobie o swoich mocnych stronach i znaczeniu. – Wyrażanie siebie – Pomocne może być znalezienie ujścia dla swoich emocji, ponieważ może to pomóc im przepływać, a nie gromadzić się w nas. Może to być szczególnie pomocne, jeśli czujesz się uwięziony lub nie jesteś w stanie wyrazić swoich uczuć w związku. Pisanie, mówienie lub angażowanie się w inną twórczą aktywność może być pomocne w odkrywaniu swoich uczuć i rozpoczęciu ich przetwarzania. – Zadbaj o siebie – Na początku możesz chcieć pracować nad poprawą swojego związku, ale ważne jest, aby w tym procesie zadbać o siebie. To może być trudna równowaga, ale może pomóc ci pozostać w pozytywnym miejscu i utrzymać kontrolę nad swoimi emocjami. Pomocne może być posiadanie planu ucieczki w przypadku, gdy sprawy stają się zbyt intensywne. Może to być cokolwiek, od pozytywnego mówienia o sobie, które pomaga odzyskać kontrolę nad emocjami, do utrzymywania zajętego hobby lub angażowania się w kreatywne wyjście.
Strategie radzenia sobie z toksycznym związkiem
– Spróbuj zrozumieć – Łatwo jest stać się sfrustrowanym, kiedy jesteś w toksycznym związku, ale nie możesz zmienić swojego partnera. Pomocna może być próba zrozumienia perspektywy i motywacji partnera, nawet jeśli się z nimi nie zgadzasz. Może to być pomocne zarówno w zarządzaniu swoimi emocjami, jak i w szukaniu możliwości komunikacji. – Autorefleksja – Łatwo jest przenieść uwagę na partnera w toksycznym związku, ale nie można go zmienić. To, co możesz zmienić, to Twoje własne podejście do sytuacji. Spróbuj wejść w kontakt ze swoimi emocjami i dowiedzieć się, co ci mówią. Jaka potrzeba nie jest zaspokajana? Co pomogłoby Ci poczuć się lepiej? To może pomóc Ci przenieść uwagę z powrotem na siebie, co jest ważnym krokiem w radzeniu sobie z toksycznym związkiem. – Wyznaczaj osiągalne cele – Łatwo jest mieć wrażenie, że trzeba całkowicie zakończyć związek, ale nie zawsze jest to realistyczne. Spróbuj wyznaczyć małe, osiągalne cele, które będą poruszać się w kierunku zakończenia, którego pragniesz. Pomoże Ci to skupić się na efekcie końcowym, a nie stać się przytłoczonym obecną sytuacją.
Dbanie o siebie podczas radzenia sobie z toksycznym związkiem
Najlepszym sposobem na poradzenie sobie z toksycznym związkiem jest zadbanie o siebie i swoje zdrowie psychiczne. Pamiętaj, że nie jesteś odpowiedzialny za zaspokojenie potrzeb partnera, ale jesteś odpowiedzialny za zaspokojenie swoich własnych. Może to być trudne w toksycznym związku, ale ważne jest, aby starać się jak najlepiej utrzymać zdrowy styl życia. Oto kilka sposobów, aby zadbać o siebie podczas radzenia sobie z toksycznym związkiem: – Pozostań w kontakcie ze swoją siecią wsparcia – Twoja sieć wsparcia może być ważna w pomaganiu ci w zachowaniu siły w trudnym czasie. Mogą pomóc Ci skupić się na własnych celach i pozostać przyziemnym, nawet gdy wszystko wokół Ciebie wydaje się chaotyczne. Mogą również pomóc w przedstawieniu innej perspektywy, gdy trudno jest zrozumieć, dlaczego partner zachowuje się tak, a nie inaczej, lub gdy ma się wrażenie, że nie ma się do kogo zwrócić. – Trzymaj się swojej rutyny – rutyna może być ważna, aby pomóc Ci poczuć kontrolę nad swoim życiem i emocjami. Może to być również dobry sposób na pozostanie w kontakcie ze swoim pozytywnym „ja”, nawet gdy czujesz, że toniesz w problemach partnera. – Praktykuj współczucie dla siebie – Łatwo jest czuć się winnym, gdy jesteś w toksycznym związku, ale ważne jest, aby spróbować praktykować współczucie dla siebie. Oznacza to bycie miłym dla siebie w taki sam sposób, jak dla przyjaciela lub członka rodziny. Pomoże ci to zachować pozytywne nastawienie i nie obwiniać się, nawet gdy czujesz, że zawiodłaś.
Mówi się, że każdy związek przechodzi przynajmniej jeden poważny kryzys. Oczywiście mowa o dłuższych związkach. Jednak istnieją osoby, które twierdzą, że ich związki są idealne. Może zwyczajnie kłamią? Tak czy siak, nie ulega wątpliwości, że wiele osób będących w długim związku boryka się z różnorakimi problemami. Dopóki te trudności nie spędzają nam snu z powiek, to nie ma się czym za bardzo przejmować. Jeśli jednak okaże się, że kryzys jest na tyle poważny, że chcemy się rozstać to warto podejść do tego zdroworozsądkowo.
Pierwszy kryzys należy zwyczajnie przetrwać. Każdego kiedyś dopadnie i najlepiej być na niego przygotowanym. Istnieje przekonanie, że pierwszy kryzys jest najłagodniejszy, toteż jeśli nam się przydarzy nie można od razu się załamywać. Gorzej jest w przypadku, kiedy kryzysy pojawiają się często. Ciągłe kłótnie, brak zrozumienia czy niechęć do szczerej rozmowy powodują, że uczucie odeszło raz na zawsze. Wtedy stajemy przed dylematem czy zostać z partnerem w imię, na przykład „dobra innych osób” czy raczej wyrwać się ze związku. Jeżeli jesteśmy pewni, że związek jest toksyczny, a nasz partner nigdy się nie zmieni, to lepiej oczywiście z takiej relacji zrezygnować. Jednak często zdarza się przecież, że nasz związek nie jest toksyczny. Po prostu coś się zmieniło. Ważne jest z pewnością tutaj indywidualne poczucie szczęścia. Jeżeli czujemy, że jest to jedynie inny etap namiętności, wciąż się kochamy, ale nie ma już tych przysłowiowych motyli w brzuchu, to oznacza, że wszystko jest w porządku i musimy się z tym pogodzić. Życie to nie jest wielka bajka, gdzie na każdym kroku czeka na nas książę lub księżniczka. Jeżeli jednak kryzys jest poważny, ponieważ nasz partner bardzo nas zawiódł, straciliśmy poczucie bezpieczeństwa, nie darzymy go już zaufaniem, to wtedy problem jest zdecydowanie głębszy. Bywa, że zwyczajnie sami sobie z tym nie poradzimy. Wiele osób ma problemy z komunikacją. Zwłaszcza są to mężczyźni. Kiedyś przecież nie rozmawiało się o uczuciach w bezpośredni sposób. Z dziewczynkami być może prędzej, a z chłopcami w ogóle. Niestety to odciska piętno na przyszłości związków. W takiej sytuacji najlepiej skorzystać z psychoterapii dla par, która powinna pomóc otworzyć się partnerom nawzajem. Często zdarza się, że wobec obcej osoby jesteśmy wbrew pozorom skłonni bardziej się otworzyć.
Jak przetrwać kryzys?
Jeśli natomiast mamy świadomość tego, że kryzys który nawiedził nasz związek minie, ponieważ jest spowodowany konkretnym wydarzeniem, to należy zwyczajnie starać się odbudować relację. Różne mogą być przyczyny kryzysów w związku. Może być to zdrada, może być długi wyjazd służbowy czy pracoholizm. Jeśli znamy przyczynę, to musimy po prostu zdusić ją w zarodku, jeśli chcemy, aby nasza relacja przetrwała. Zawsze warto także skonsultować się z bliskimi lub przyjaciółmi, żeby porównać etapy związku. Oczywiście należy mieć na uwadze, że każdy związek jest inny. Jednak nie zmienia to faktu, że praktycznie każdy przechodzi kryzysy.
Inne aspekty życia
Niestety kryzysy w związku często przyczyniają się do zaburzenia innych sfer życia. Jak wiadomo, życie prywatne jest tak istotnym elementem całej układanki, że jeśli się wali, to konsekwencje widać także w życiu zawodowym. Warto więc zadbać o to, żeby życie prywatne układało się w możliwie najlepszy sposób. Jeśli pojawią się niepokojące sygnały dotyczące naszego związku, istotne jest, aby od razu próbować je stłamsić. Przede wszystkim należy zacząć od szczerej rozmowy. Jeśli nasz partner jest niechętny, to spróbujmy przedstawić mu argumenty przemawiające za chęcią porozumienia. Jeżeli i to nie pomoże, najlepiej będzie udać się wspólnie do psychoterapeuty.
Warto mieć na uwadze, że kryzysy są nieodzowną częścią naszego życia. Zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Kryzysy w związkach były, są i będą. Z tego powodu nie można panikować kiedy w końcu się pojawią. Trzeba się na nie dobrze przygotować i zwyczajnie stawić czoła przeciwnościom losu.
Macie czasami takie wrażenie, że jesteście w związku ze swoim partnerem, choć jedyna rzecz która was łączy to wspólny kredyt i przyzwyczajenie? Ludzie często trwają w niesatysfakcjonującym ich związku, choć wprost ciężko im określić dlaczego tak jest. Nie mogą już patrzeć na swojego partnera, a mimo to nie decydują się rozstanie. Dlaczego?
Ponieważ nie mamy pojęcia o tym, co tak naprawdę łączy nas z drugą osobą. A co najgorsze – wcale nie chcemy się tego dowiedzieć, ponieważ wówczas mogłoby zaistnieć zagrożenie, iż uświadomimy sobie, że nasz partner to nasz świadomy wybór, a myśl o tym jest dla nas przerażająca. Natomiast bliskie nam osoby w pewnym sensie określają nasz byt i dobieramy ich w taki sposób, aby odnosiły się do nas, tak jak tego podświadomie chcemy. Niejednokrotnie tkwimy w nieprzyjemnym związku jedynie dlatego, że reakcje partnera są dla nas przewidywalne, a w środku triumfujemy, że nic nas nie zaskakuje. Na domiar złego ta spirala nienawiści buduje w nas błędne przekonanie, że świat jest zły, a partnerowi absolutnie nie możemy ufać. Jednak absurdalnie nie wycofujemy się z tego układu, ponieważ do pewnego stopnia czujemy się na tym gruncie pewni, bo przecież znamy panujące z nim zasady.
Równie niezdrowa sytuacja pojawia się wówczas, gdy wydaje się nam, że to, co mamy jest spełnieniem naszych marzeń, ale tylko dlatego, że sami to sobie wmawiamy. Niejeden człowiek nagina swój świat, tylko po to, by czuć pozorne szczęście. Stara się nie dostrzegać wad partnera, braku szacunku z jego strony czy zero wkładu własnego w budowanie wspólnej relacji. Mimo to, czuje że coś jest nie tak, a całą winę zwala na siebie i im jest gorzej, tym zaczyna się coraz bardziej starać. Jest to błędne koło, które może się źle kończyć, ponieważ człowiek doprowadzony do ostateczności jest zdolny do najgorszych rzeczy. Taka więź może stać się nie tylko nieprzyjemna, ale również toksyczna, ponieważ ciągłe zabieganie o względy drugiej osoby może doprowadzić do zachwiania równowagi psychicznej.
Jedną z prymarnych potrzeb człowieka jest życie w grupie, nie dziwi więc fakt, że ludzie często związują się z innymi tylko dlatego, że boją się samotności. Wybór konkretnego partnera łączy się zatem nie z powodu wybuchu uczuć i motylków w brzuchu, a jest wynikiem przemyślanej decyzji. Rezygnacja z takiego długotrwałego związku, który choć bez powodzenia wciąż trwa – jest niebywale trudna, ponieważ trudno nam się pogodzić z myślą, że możemy być sami. Można powiedzieć, że tego typu rozwiązanie jest pewnego rodzaju strategią działania. Z jednej strony ów związek nie powoduje w nas uniesień, ani nie jest spełnieniem naszych marzeń, ale z drugiej strony jest on pewny i daje nawet poczucie bezpieczeństwa. Na szali są zatem dwie cechy określające relację, które konkurują ze sobą do tego stopnia, iż nie można rozsądzić, która z nich jest ważniejsza.
Decyzja o przerwaniu związku, który nierzadko trwał latami jest wysoce stresująca, gdyż często nie możemy przewidzieć reakcji drugiej osoby. Ponadto ważną rolę odgrywa tu również przyzwyczajenie, od którego trudno się uwolnić. Niemniej jednak końcowy rezultat, w którym na prawdę zadbamy o własne potrzeby społeczne, psychiczne, fizyczne wydaje się być wart tego poświęcenia.
Z pewnością każdy z nas spotkał się w swoim życiu z osobą toksyczną, jednak nie zawsze zdawał sobie z tego sprawę. Obcowanie z taką jednostką początkowo może wydawać się ciekawym doświadczeniem, jednak łatwo może obrócić się przeciwko nam, a nawet zmienić życie w koszmar. Jednak, aby się przed nim chronić, trzeba go najpierw odpowiednio szybko zdemaskować.
Cechy jednostki toksycznej – kogo unikać?
Znakiem rozpoznawczym osoby toksycznej jest jej potrzeba dominacji oraz podkreślanie znaczenia własnej osoby. Może się to przejawiać w ciągłym budowaniu poczucia własnej wartości poprzez pielęgnowanie swoich narcystycznych skłonności. Co więcej, jednostka taka potrzebuje publiki, przed którą może się popisywać. Najlepiej, aby doceniała ona jego zdolności oraz domniemaną, ponadprzeciętną osobowość. Dlatego też preferuje ona otoczenie, które ją podziwia i jest do niej szczególnie przychylnie nastawione. Kolejną, niezwykle ważna cechą określającą toksyczną jednostkę jest jej upodobanie do manipulacji. Winą za wszelkie nieporozumienia i konflikty obarczani są bliscy manipulanta, który w ten sposób realizuje swoje intrygi i podbudowuje swoje ego. Manipulacja może być realizowana poprzez podważanie potrzeb, kłamstwa oraz ignorowanie otoczenia. W centrum uwagi zazwyczaj znajduje się toksyczna jednostka, jej zalety oraz cele, a bliscy mogą odgrywać jedynie drugoplanową rolę. Co więcej, żerują oni na braku pewności siebie i najczęściej wykorzystują słabości innych oraz je celowo pogłębiają. Można powiedzieć, że w ten sposób budują swoją siłę – wbijając tzw. szpilki na każdym kroku. Osoba toksyczna często odgrywa pewne role – może być narcyzem, tyranem, plotkarzem, skąpcem oraz mądralą, a krytyka stanowi ich podstawowe narzędzie. Ponadto, wiele osób podkreśla fakt, iż zmienia się po kontakcie z taką jednostką – np. traci poczucie własnej wartości, odczuwa zmęczenie. Nie bez powodu toksyczni ludzie są więc nazywani wampirami energetycznymi – wysysają oni bowiem energię i wykorzystują innych do realizacji własnych potrzeb. Rozmowa z taką osobą może wprawiać w depresję, paraliżować oraz zwyczajnie męczyć. Co więcej, można odczuwać ulgę oddalając się od toksycznego człowieka, co może być związane z przekonaniem, iż nie jest ona w pełni szczera ani życzliwa. Jakim cudem toksyczna jednostka jest w stanie przejmować kontrolę nad naszymi uczuciami i wpływać na nasze zachowania? Posiada ona nieprzeciętne psychologiczne zdolności – przede wszystkim wykrywania obaw oraz lęków.
Jak z nimi postępować?
Szczególnie trudno postępować z osobami toksycznymi, jeśli kryją się oni w naszym najbliższym otoczeniu. Wówczas nie można się jednoznacznie odciąć, co byłoby z pewnością najprostszym rozwiązaniem. Istnieją jednak również inne metody wpływania na tzw. wampiry emocjonalne. Jednym z najbardziej skutecznych sposobów jest (w miarę możliwości) niereagowanie na toksyczne zachowania oraz zachowywanie dystansu emocjonalnego. Warto pamiętać, iż toksyczne zachowania mogą być zaraźliwe, dlatego należy umiejętnie wyznaczać manipulującemu granice. Wymaga to świadomości problemu, odwagi oraz pewności siebie. Przy tym, należy zachować spokój oraz wykazywać się empatią. Niektóre toksyczne jednostki zatruwają innym życie, ponieważ przechodzą bardzo trudny okres. Nie usprawiedliwia to jednak ich postępowania i egoizmu.
Wiele osób – szczególnie nadwrażliwych oraz uległych – zapomina o budowaniu siły w sobie, a to może się okazać najlepszym sposobem na pozbycie się toksycznego towarzysza. Silną osobę bowiem trudniej zmanipulować, wyznacza ona bowiem jasne granice i nie daje się łatwo omotać. Co więcej, w miarę możliwości trzeba ograniczać czas spędzony z daną osobą oraz wypowiadać swoje zdanie wprost. Nie należy również zabiegać o akceptację manipulanta, ponieważ jest to osoba wiecznie nieusatysfakcjonowana. Zamiast tego można próbować ukazać jej irracjonalność pobudek oraz reagować życzliwie. Szczególnie problematyczne może się okazać życie z toksycznym partnerem, który stale podważa nasze poczucie wartości, poniża, buduje swoją pewność na nieszczęściu drugiej osoby. Wówczas konieczna jest wizyta u terapeuty, ponieważ toksyczna relacja prowadzi do psychicznego wyniszczenia. Warto rozważyć też terapię dla par. To rozwiązanie może się jednak okazać utrudnione, ponieważ toksyczna jednostka rzadko kiedy przyznaje się do popełnionych błędów. Należy jednak pamiętać, żeby nie dać się wciągnąć w grę opartą na zastraszaniu oraz negatywnych emocjach. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest postępowanie zdecydowane, ale oparte na życzliwości, jak również wyznaczaniu granic. W tym przypadku pomagając sobie, można również pomóc osobie zaburzonej – nigdy odwrotnie!
