Synestezja to zjawisko, w którym jeden zmysł wyzwala drugi. Jest to doświadczenie zmysłowe, które angażuje więcej niż jeden z naszych zmysłów i może mieć silny wpływ na osoby, które je mają. Według badań, około 4% populacji ma synestezję – przy czym kobiety są na nią trzykrotnie bardziej narażone niż mężczyźni. Jednak częstość występowania może być znacznie wyższa niż dotychczas sądzono, ponieważ wiele łagodniejszych form jest trudnych do wykrycia bez przeprowadzenia dogłębnych badań. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tym intrygującym stanie i jego różnych rodzajach…
Co to jest synestezja?
Synestezja to zjawisko, w którym jeden zmysł wyzwala drugi. Jest to doświadczenie zmysłowe, które angażuje więcej niż jeden z naszych zmysłów i może mieć silny wpływ na tych, którzy go mają. Synestezja może być łagodnym zjawiskiem lub silnym i trwałym stanem. Synestezję mogą wywoływać dźwięki, zapachy, smaki, widoki lub dotyk – prawie wszystko może działać jako wyzwalacz. Jednym z najczęstszych rodzajów synestezji jest postrzeganie liczb jako kolorów, ale inne rodzaje synestezji obejmują: – Postrzeganie rytmów muzycznych jako kształtów lub faktur – Postrzeganie czasu w kategoriach odległości lub jasności – Odczuwanie dźwięków lub smakowanie kształtów – Wąchanie słów lub słyszenie kolorów – Odczuwanie smaków w ciele – Interpretowanie dotyku jako doświadczenia dźwięku lub koloru – Spostrzeganie ruchu lub doświadczanie wrażeń w różnych częściach ciała
Jak działa synestezja?
Uważa się, że synestezja jest spowodowana nieprawidłowościami w sposobie łączenia regionów sensorycznych w mózgu. Jest prawdopodobne, że niektóre z tych połączeń są obecne od urodzenia, ale normalnie nigdy nie są używane. Możliwe, że sposób, w jaki te połączenia ewoluują w czasie, sprawia, że synestezja staje się bardziej wyraźna lub widoczna. Synestezja może być również wynikiem traumatycznego wydarzenia lub skutkiem przyjmowania pewnych leków. Synestezja to zjawisko, w którym jeden zmysł wyzwala drugi. Jest to doświadczenie sensoryczne, które angażuje więcej niż jeden z naszych zmysłów i może mieć silny wpływ na tych, którzy go mają. Synestezja może być łagodnym zjawiskiem lub silnym i trwałym stanem. Może być wywołana przez dźwięki, zapachy, smaki, widoki lub dotyk – prawie wszystko może działać jako wyzwalacz. Jednym z najczęstszych rodzajów synestezji jest postrzeganie liczb jako kolorów, ale inne rodzaje synestezji obejmują: – Postrzeganie rytmów muzycznych jako kształtów lub faktur – Postrzeganie czasu w kategoriach odległości lub jasności – Odczuwanie dźwięków lub smakowanie kształtów – Wąchanie słów lub słyszenie kolorów – Odczuwanie smaków w ciele – Interpretowanie dotyku jako doświadczenia dźwięku lub koloru – Dostrzeganie ruchu lub doświadczanie wrażeń w różnych częściach ciała
Rodzaje synestezji
Liczby i litery – liczby i litery to najczęstszy typ synestezji. Większość ludzi ma jakieś połączenia między literami i liczbami, ale u osób z synestezją te połączenia są szczególnie silne. Grafemy – grafemy to zapisane litery lub liczby. Grafemy mogą wywoływać kolory, tekstury lub inne wrażenia. Synestezja grafemowo-kolorowa – grafemy mogą również wywoływać kolory. Kolory te mogą być bardzo spójne między ludźmi. Jednakże, w innych rodzajach synestezji kolory mogą się różnić w zależności od osoby. Personifikacja porządkowo-lingwistyczna – ten rodzaj synestezji występuje wtedy, gdy liczby są kojarzone z różnymi cechami osobowości lub stanami emocjonalnymi. Sekwencja przestrzenna – ten typ synestezji występuje, gdy liczby i wydarzenia są ułożone w przestrzeni lub czasie. Sekwencja czasowa – ten typ synestezji jest wtedy, gdy dźwięki są ułożone w czasie. Dźwięk wizualny – ten typ synestezji jest wtedy, gdy określonemu wzorcowi wizualnemu towarzyszy określony dźwięk.
Kogo dotyczy synestezja?
Według badań, około 4% populacji ma synestezję – przy czym kobiety są na nią trzykrotnie bardziej narażone niż mężczyźni. Jednak częstość występowania może być znacznie wyższa niż wcześniej sądzono, ponieważ wiele łagodniejszych form jest trudnych do wykrycia bez dogłębnych badań. Synestezja może być wywołana przez niemal wszystko, ale najczęstsze typy to liczby i litery oraz nuty muzyczne. Osoby z synestezją często mówią, że jest ona częścią ich życia od dzieciństwa. Inni mogą doświadczyć jej po raz pierwszy w dorosłym życiu w wyniku traumy lub ważnego wydarzenia życiowego.
Korzyści z synestezji
Istnieje długa i bogata historia powiązania synestezji z kreatywnością, zdolnościami artystycznymi, a nawet mistycznym wglądem. W rzeczywistości, synestezja jest związana z kreatywnością od XIX wieku, kiedy to artysta Wassily Kandinsky twierdził, że jego obrazy były kolorowane przez muzykę. Stwierdzono, że synestezja jest związana z wieloma korzyściami, takimi jak: – Zwiększone zdolności językowe – osoby z synestezją częściej są dwujęzyczne – może to wynikać z ich zwiększonej zdolności do łączenia dźwięków z literami i słowami pisanymi. – Elastyczność poznawcza – stwierdzono, że synestetycy mają większą zdolność do zwracania uwagi na kilka rzeczy jednocześnie oraz do przełączania się między zadaniami. Oznacza to, że synestetycy mogą łatwiej zmieniać swoje skupienie, co może być przydatne w miejscu pracy. – Większa zdolność do zapamiętywania szczegółów.
Problemy związane z synestezją
Choć powszechnie uważa się, że synestezja niesie ze sobą liczne korzyści, istnieją również pewne problemy, które mogą wynikać z posiadania tego schorzenia. Mogą one obejmować: – Słaba uwaga na szczegóły – synestetycy mają zazwyczaj większą zdolność do zwracania uwagi na kilka rzeczy jednocześnie, ale mają tendencję do słabszej uwagi na szczegóły. Oznacza to, że częściej zdarza im się przeoczyć drobne szczegóły lub popełniać nieostrożne błędy. – Trudności w zarządzaniu czasem – stwierdzono, że synestetycy mają większe trudności w zarządzaniu czasem, a wielu z nich zgłasza, że często czują się tak, jakby biegli z opóźnieniem. Jest to czasami określane jako zjawisko „czas to pieniądz”. – Zwiększony stres i niepokój – stwierdzono, że synestezja czasami powoduje stres i niepokój, gdy zmysły mają przytłaczającą i niekontrolowaną reakcję. W rzadkich przypadkach, synestezja może być wywołana przez konkretne wydarzenie lub sytuację. W takich sytuacjach określa się ją jako synestezję nabytą.
Podsumowanie
Synestezja to zjawisko, w którym jeden zmysł wyzwala drugi. Jest to doświadczenie sensoryczne, które angażuje więcej niż jeden z naszych zmysłów i może mieć silny wpływ na tych, którzy go mają. Synestezja może być łagodnym zjawiskiem lub silnym i trwałym stanem. Może być wywołana przez dźwięki, zapachy, smaki, widoki lub dotyk – prawie wszystko może działać jako wyzwalacz. Jednym z najczęstszych rodzajów synestezji jest postrzeganie liczb jako kolorów, ale inne rodzaje synestezji obejmują: – Postrzeganie rytmów muzycznych jako kształtów lub faktur – Postrzeganie czasu w kategoriach odległości lub jasności – Odczuwanie dźwięków lub smakowanie kształtów – Wąchanie słów lub słyszenie kolorów – Odczuwanie smaków w ciele – Interpretowanie dotyku jako doświadczenia dźwięku lub koloru – Dostrzeganie ruchu lub doświadczanie wrażeń w różnych częściach ciała Chociaż wiele osób ma łagodne formy synestezji, zawsze dobrze jest zrozumieć, co to jest i jak działa. Może to pomóc w określeniu, jaki rodzaj synestezji możesz mieć, i pomóc zrozumieć, jak to działa i dlaczego to się dzieje z tobą.
