Marcin
Stoicyzm to szkoła filozoficzna, która kwitła przez prawie 300 lat w okresie hellenistycznym, od około 300 roku p.n.e. do 200 roku n.e. Została założona przez Zenona z Citium na Cyprze i wzięła swoją nazwę od stoa lub ganku (Stoa Poikile), gdzie jej zwolennicy spotykali się na agorze (rynku) w Atenach. Filozofia stoicka koncentruje się na etyce i tym, jak należy prowadzić swoje życie. Słowo „stoik” jest również używane dzisiaj w odniesieniu do kogoś, kto znosi ból lub trudności bez okazywania swojego cierpienia. Ten artykuł wprowadzi Cię w podstawy tej słynnej starożytnej greckiej filozofii.
Spis treści
Czym jest stoicyzm?
Stoicyzm to starożytna filozofia grecka, która uczy, że najlepszym sposobem na życie jest stawianie czoła życiu ze spokojem, obojętnością na nieszczęście i z akceptacją swojego losu. Stoicyzm jest raczej filozofią życia niż szczegółową metafizyką. Jest filozofią samopomocy i samodyscypliny. Jest to praktyczny przewodnik po życiu, który podkreśla znaczenie kontroli emocji. Stoicyzm uczy, że możemy osiągnąć życie, które jest godne podziwu, dostojne i podziwiane. Korzyści płynące z praktykowania stoicyzmu są takie, że pozwoli Ci on ze spokojem i racjonalnością radzić sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Pozwala widzieć świat z jasną i zrównoważoną perspektywą, która nie jest zmącona przez emocje czy pragnienia.
Początki stoicyzmu
Stoicyzm został założony przez Zenona z Citium, fenickiego kupca, który osiadł w Atenach w około 300 roku p.n.e. Rozpoczął jako filozofia moralna i etyczna, ale Zeno szybko zdał sobie sprawę, że logika, rozum i znajomość natury są niezbędne do wsparcia jego etycznych nauk. W ten sposób rozpoczął rozwój wszechstronnego systemu, który został później rozszerzony przez innych filozofów stoickich. Najbardziej znaczącym z nich był Chrysippus, o którym mówi się, że napisał ponad 800 ksiąg, choć zachowało się bardzo niewiele jego prac. Zenon przybył do Aten, by studiować u słynnego filozofa Crates’a, który był wyznawcą cynickiej szkoły filozoficznej, stylu życia skupiającego się na prostocie, oszczędności i obojętności wobec luksusu. Cynicy słynęli z obojętności wobec komfortu i luksusu, a także obojętności wobec społecznych konwenansów. Zeno podziwiał niektóre aspekty filozofii cynickiej, ale inne uważał za nie do przyjęcia. Postanowił więc połączyć aspekty cynizmu z innymi ideami filozoficznymi, które uważał za bardziej rozsądne.
Nauczanie szkoły stoickiej Stoicyzm Zenona był wszechstronną filozofią, która zajmowała się logiką, epistemologią, etyką i fizyką. Logika była używana do obrony stoickiej epistemologii i etyki. Stoicyzm starał się oprzeć swoją etykę na naturze, którą można było określić jako sposób, w jaki świat jest, niezależny od ludzkich opinii. Stoicyzm twierdził zatem, że należy żyć zgodnie z naturą. Stoicy używali pojęcia natury zarówno w sensie pozytywnym, jak i negatywnym. W sensie pozytywnym natura była mądrością stojącą za stworzeniem wszechświata. W sensie negatywnym była sposobem, w jaki wszechświat faktycznie funkcjonuje. Stoicy wierzyli, że wszystko we wszechświecie składa się z materii i że materia jest bierna. Oznaczało to, że stoicy nie wierzyli, że istoty ludzkie posiadają wolną wolę, czyli zdolność do wyboru swoich działań. Skoro wszechświatem rządził niezmienny los, istoty ludzkie nie mogły mieć wolnej woli. Według stoików koncepcja losu rządzącego wszechświatem była zgodna z ideą mądrej i dobroczynnej natury. Trzy podstawowe zasady stoicyzmu Trzy podstawowe zasady stoicyzmu mówią, że wszystkie rzeczy są zdeterminowane przez los, że rzeczy zewnętrzne nie są pod czyjąś kontrolą oraz że w naturze istnieje wrodzona dobroć i porządek. Pierwsza zasada mówi, że wszystkie rzeczy są zdeterminowane przez los. Filozofowie stoiccy uważali, że skoro wszystko we wszechświecie składa się z materii, a materia jest bierna, to wszechświat musi być regulowany przez zewnętrzną siłę, która go reguluje i kieruje ku zamierzonemu celowi. Siłę tę określali mianem losu. Los, w ujęciu stoików, kieruje cały wszechświat ku zamierzonemu celowi, w tym także człowieka i jego działania. Druga zasada mówi, że rzeczy zewnętrzne nie podlegają kontroli człowieka. Stoicy uważali, że można odróżnić to, co jest pod kontrolą, od tego, co nie jest. Do rzeczy, które są pod kontrolą, należą intencje, pragnienia i wybory. Rzeczy, na które nie ma się wpływu, to zdrowie, reputacja, bogactwo i inne rzeczy zewnętrzne. Według stoików należy skoncentrować swoje wysiłki na kontrolowaniu tego, co jest pod naszą kontrolą i zaakceptować to, co jest poza naszą kontrolą.
Pięć cnót w stoicyzmie
Trzecia zasada głosi, że w naturze istnieje wrodzone dobro i porządek. Stoicy wierzyli, że istoty ludzkie są częścią natury i że należy zaakceptować naturalny porządek rzeczy. Oznacza to, że należy zaakceptować własną naturę i naturę innych rzeczy. Innymi słowy, należy zaakceptować sposób, w jaki rzeczy są. Stoicy wierzyli, że wszechświat jest regulowany przez wrodzoną dobroć, która sprawia, że wszystko działa razem. Celem stoicyzmu jest życie zgodne z naturą i akceptacja wrodzonej dobroci we wszystkim. Stoicy wierzyli, że człowiek jest istotą społeczną i że należy starać się przynosić korzyści i pomagać innym ludziom. Wierzyli, że w innych ludziach jest wrodzona dobroć, choć uważali też, że ludzie są czasem głupi. Piątą zasadą stoicyzmu jest to, że należy starać się przynosić korzyści i pomagać innym ludziom, a także dążyć do prowadzenia cnotliwego życia. Celem stoicyzmu jest życie zgodne z naturą i dążenie do życia cnotliwego.
Podsumowanie
Stoicyzm był stosowany na wiele różnych sposobów, w tym jako filozofia życia i jako technika terapeutyczna. Jako filozofia życia, stoicyzm uczy ludzi, jak podchodzić do świata i jak radzić sobie z codziennymi aspektami życia. Jego terapeutyczne zastosowanie można dostrzec we współczesnej Terapii Poznawczo-Behawioralnej (CBT), w której stoicka mowa o sobie jest wykorzystywana do modyfikowania negatywnych myśli i uczuć. Stoicyzm może być również stosowany jako sposób zarządzania emocjami, aby zachować spokój i racjonalność w trudnej sytuacji. Stoicyzm jest również wykorzystywany jako technika poprawy ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia. Stosuje się go w takich obszarach, jak zwiększenie motywacji, zmniejszenie lęku i usprawnienie procesu podejmowania decyzji. Stoicyzm może być stosowany na różne sposoby w celu poprawy ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia.
