Marcin
Monogamia, czyli praktyka posiadania jednego partnera w związku, jest powszechna wśród ludzi. Ten artykuł zawiera przegląd monogamii, jej różnych form oraz tego, jak przejawia się ona w różnych kulturach na całym świecie. U większości gatunków ssaków, w tym u ludzi, aktywność seksualna poza długotrwałym związkiem jest tabu. Ludzie praktykują monogamię od tak dawna, jak zapisana jest historia. Czy to Imperium Rzymskie, średniowieczna Europa, epoka wiktoriańska czy czasy współczesne – w pewnym momencie historii prawie każda kultura przyjęła jakąś formę monogamii jako standard dla małżeństwa i partnerstwa. Jednakże w historii ludzkości istnieją różne przykłady, w których społeczeństwa zdecydowały się nie przyjmować tej standardowej praktyki. W rzeczywistości niektóre kultury do dziś praktykują poligamię – albo dlatego, że uważają to za swój religijny obowiązek, albo z powodu konieczności ekonomicznej.
Spis treści
Czym jest monogamia?
Monogamia to stan posiadania jednego partnera w związku. Często jest mylona z „seryjną monogamią” – praktyką posiadania tylko jednego długoterminowego partnera na raz, ale zmieniającego partnerów w ciągu życia. Różnica pomiędzy tymi dwoma definicjami polega na tym, że monogamia seryjna zakłada, że dana osoba będzie miała więcej niż jeden długoterminowy związek w ciągu swojego życia, podczas gdy prawdziwa monogamia zakłada tylko jeden długoterminowy związek w ciągu swojego życia. Na potrzeby tego artykułu skupimy się na prawdziwej monogamii, która zakłada posiadanie tylko jednego długoterminowego związku w ciągu życia.
Różne rodzaje monogamii
Istnieje kilka różnych typów związków monogamicznych. Niektóre z nich są bardziej akceptowane kulturowo niż inne. Monogamia seryjna: Jest to rodzaj monogamii, w którym jeden ma tylko jednego partnera w tym samym czasie. Jednak osoba, która praktykuje seryjną monogamię może mieć kilka długoterminowych związków w ciągu swojego życia. Jest to najbardziej rozpowszechniony typ monogamii w świecie zachodnim. Seryjna monogamia może być uważana za formę poligamii, gdzie ktoś ma kilku małżonków w tym samym czasie, ale tylko przez krótki okres czasu. Ten typ poligamii jest bardziej akceptowalny na Zachodzie. Monogamia prosta: Jest to najczęstszy typ monogamii. Obejmuje ona dwóch partnerów, którzy są biologicznie męscy lub dwóch partnerów, którzy są biologicznie żeńscy. Monogamia heteroseksualna może być również określana jako monogamia heteroseksualna, monogamia prosta, monogamia heteronormatywna oraz cis- lub het-monogamia. Monogamia gejowska: Jest to forma monogamii pomiędzy dwoma partnerami, którzy są oboje biologicznie męscy, ale mają pociąg seksualny do tych, którzy są biologicznie męscy. Monogamia gejowska może być również określana jako monogamia homoseksualna, monogamia gejowska lub monogamia tej samej płci. Poligamia: Jest to forma monogamii, w której ktoś ma więcej niż jednego długoterminowego partnera w tym samym czasie. Poligamia może być również określana jako poliamoria, poligynia, poliandria lub związki poliamoryczne. Wiele osób błędnie myśli, że poligamia jest powszechną praktyką na Zachodzie. W rzeczywistości tylko bardzo mały procent światowej populacji praktykuje poligamię – a jeszcze mniej praktykuje poliandrię.
Konsensualna monogamia bezkonsensowna
Ten rodzaj monogamii jest formą poligamii, w której ma się tylko jednego długoterminowego partnera na raz, ale partner ten może być biologicznie męski, biologicznie żeński, lub zarówno męski jak i żeński. Jest również nazywany konsensualnie niemonogamicznymi (CNM) związkami, etyczną niemonogamią lub odpowiedzialną niemonogamią. Wiele osób praktykujących konsensualną monogamię niemonogamiczną uważa się za poligamistów. Mają oni jednego długoterminowego partnera w danym czasie, ale mają całkowitą swobodę nawiązywania seksualnych lub romantycznych relacji poza tym partnerstwem z osobami dowolnej płci lub orientacji seksualnej. Należy zauważyć, że ten typ monogamii różni się znacznie od opisanej powyżej poligamii. Konsensualna monogamia bezkonfliktowa to zgodny związek trzech lub więcej osób. Poligamia to stan posiadania wielu długoterminowych partnerów w tym samym czasie.
Prostytucja i gwałt
W przeciwieństwie do seryjnej monogamii, która jest wyborem, prostytucja i gwałt są przykładami sytuacji, w których nie ma się kontroli nad swoją aktywnością seksualną. Prostytucja może być konsensualna lub niekonsensualna. W tym drugim przypadku określa się ją mianem gwałtu. Prostytucja jest formą poliandrii, gdzie ktoś ma więcej niż jednego długoterminowego partnera w tym samym czasie, ale tylko z osobami, które płacą za seks. Gwałt może być popełniony przez jedną lub więcej osób wobec jednej lub więcej osób. Gwałt jest formą poligynii, gdzie ktoś ma więcej niż jednego długoterminowego partnera w tym samym czasie, ale tylko wobec osób, które nie wyrażają zgody na aktywność seksualną.
Podsumowanie
Monogamia to stan posiadania jednego partnera w związku. Często jest mylona z „seryjną monogamią” – praktyką posiadania tylko jednego długoterminowego partnera na raz, ale zmieniającego partnerów w ciągu swojego życia. Różnica pomiędzy tymi dwoma definicjami polega na tym, że monogamia seryjna zakłada, że dana osoba będzie miała więcej niż jeden długoterminowy związek w ciągu swojego życia, podczas gdy prawdziwa monogamia zakłada tylko jeden długoterminowy związek w ciągu swojego życia. Na potrzeby tego artykułu skupimy się na prawdziwej monogamii, która zakłada posiadanie tylko jednego długoterminowego związku w ciągu życia. Istnieje kilka różnych rodzajów związków monogamicznych. Niektóre z nich są bardziej akceptowane kulturowo niż inne. Monogamia seryjna: Jest to rodzaj monogamii, w którym jeden ma tylko jednego partnera w tym samym czasie. Jednak osoba, która praktykuje seryjną monogamię może mieć kilka długoterminowych związków w ciągu swojego życia. Jest to najbardziej rozpowszechniony typ monogamii w świecie zachodnim. Seryjna monogamia może być uważana za formę poligamii, gdzie ktoś ma kilku małżonków w tym samym czasie, ale tylko przez krótki okres czasu. Ten typ poligamii jest bardziej akceptowalny na Zachodzie. Monogamia prosta: Jest to najczęstszy typ monogamii. Obejmuje ona dwóch partnerów, którzy są biologicznie męscy lub dwóch partnerów, którzy są biologicznie żeńscy. Monogamia gejowska: Jest to forma monogamii pomiędzy dwoma partnerami, którzy są oboje biologicznie męscy, ale mają pociąg seksualny do tych, którzy są biologicznie męscy. Poligamia: Jest to forma monogamii, w której ktoś ma więcej niż jednego długoterminowego partnera w tym samym czasie. Wiele osób błędnie myśli, że poligamia jest powszechną praktyką na Zachodzie. W rzeczywistości tylko bardzo mały procent światowej populacji praktykuje poligamię – a jeszcze mniej praktykuje poliandrię. Konsensualna monogamia bez konsensusu jest formą poligamii, w której ma się tylko jednego długoterminowego partnera na raz, ale ten partner może być biologicznie męski, biologicznie żeński lub zarówno męski jak i żeński. Jest ona również nazywana związkami konsensualnie niemonogamicznymi (CNM), etyczną niemonogamią lub odpowiedzialną niemonogamią. Ten typ poligamii różni się znacznie od poligamii opisanej powyżej. Konsensualna monogamia bezkonfliktowa to zgodny związek trzech lub więcej osób. Poligamia to stan posiadania wielu długoterminowych partnerów w tym samym czasie.
