Strach przed separacją może wystąpić w wielu różnych przypadkach. Przede wszystkim, osoba, która jest słaba psychicznie z powodu trudnego przeżycia jakiego doświadczyła, może bać się zerwania z partnerem. Zwłaszcza jeśli związek trwał przez długi czas. Jednak lęk separacyjny może także oznaczać po prostu strach przed odizolowaniem od partnera, matki, dziecka itp. Nie jest wtedy ważne czy odosobnienie trwa 1 dzień czy 1 miesiąc, osoba czująca lęk separacyjny może po prostu bać się stracić bliską osobę z pola widzenia.
W twórczości angielskich psychologów lęk separacyjny określa się mianem SAD od separation anxiety disorder. Często tego rodzaju lęk odczuwają dzieci, ponieważ przyzwyczaiły się do tego, że mama czy tata wciąż są obok. Jednak taki lęk nie jest też obcy niektórym dorosłym. Strach przed separacją od rodzica jest z pewnością czymś zrozumiałym w pierwszym okresie życia (około 10. miesiąca) dziecka. Jeśli maluch reaguje płaczem, smutkiem czy wręcz złością podczas izolacji od rodzica, to raczej nie jest to zjawiskiem niecodziennym. Jeżeli jednak lęk ten, wraz z dorastaniem nie mija, a wręcz wzbiera na sile, to może mieć w późniejszym czasie niezdrowe konsekwencje. Lęk separacyjny zgodnie z opiniami różnych autorów spotykany jest zazwyczaj u dzieci z różną częstotliwością. Jednakże szacuje się, że cierpieć na niego może nawet 5% wszystkich dzieci do 14 roku życia. Tak jak w przypadku innych zaburzeń lękowych, lęk separacyjny trochę częściej niż u chłopców występuje u dziewczynek. Nie znaleziono jak dotąd jednoznacznej przyczyny takiego stanu rzeczy. Często wskazuje się jednak inny sposób wychowania dziewczynek i chłopców. Objawy lęku separacyjnego mogą zacząć się pojawiać już nawet u kilkuletnich dzieci, ale i oczywiście może zaistnieć sytuacja, w której dolegliwości związane z zaburzeniem lękowym wystąpią dopiero wtedy, kiedy dziecko wejdzie w nastoletni wiek.
Jak objawia się lęk separacyjny
Przede wszystkim tego rodzaju lęk objawia się niechęcią do rozstania z bliską osobą. Taka niechęć może przybierać różne formy. Jeżeli to dziecko jest ofiarą lęku separacyjnego to może w obawie przed utratą kontaktu z bliską osobą płakać, krzyczeć itp. Może też mieć trudności z zasypianiem, a nawet zaburzony kontakt z innymi osobami. Dziecko w przypadku lęku separacyjnego może obawiać się stracić bliską osobę z oka nawet na chwilę.
Skutki lęku separacyjnego
Lęk przed rozłąką z rodzicem lub inną bliską osobą trzeba pokonywać stopniowo, małymi krokami. Po prostu powoli oswajać dziecko z myślą, że nie może być zależne od swoich opiekunów przez całe życie. Należy także zachęcać szkraba do różnych rozrywek, zabaw i poznawania świata. Niestety w niektórych sytuacjach, lęk separacyjny może być dość groźny. Bowiem kiedy się nasila i wydłuża w czasie, a dziecko reaguje zbyt mocno na rozłąkę z mamą czy innym opiekunem, skutki takiego stanu rzeczy mogą mieć bezpośredni wpływ na budowanie kontaktów przez dorosłe już dziecko. Maluchy, którym z jakiegoś powodu nie udało się prawidłowo wyjść z etapu lęku separacyjnego, mogą mieć w przyszłości spore trudności, właśnie w kontaktach interpersonalnych. Mogą nie potrafić kontrolować swoich emocji, a zdarza się, że w ogóle nie są w stanie funkcjonować samodzielnie, są bezustannie zależne od rodziców. Takie przypadki koniecznie wymagają pomocy psychoterapeutycznej. Skuteczna i długotrwała terapia z pewnością pomoże zwalczyć lęk i oduzależnić się od opiekunów.
Podsumowując, lęk i obawa przed separacją z bliską osobą to z pewnością naturalny proces w życiu dziecka. Jeśli jednak przedłuża się on w czasie i na dodatek wzmaga na sile, to z pewnością jest to już powód do skorzystania z pomocy psychologa. Ponadto jeżeli taki lęk występuje u osoby dorosłej, to także jest to bez wątpienia powód do odwiedzenia specjalisty. Różnorakie formy lęku separacyjnego mogą objawiać się jako na przykład wagarowanie młodzieży, skrajny niepokój rodzica o swoje dziecko czy też ogromne uzależnienie emocjonalne pary od siebie nawzajem.
