Następny artykuł serii – Konflikty, czym są?
KONFLIKT
Jak często się kłócisz? Kiedy się to dzieje i jak sobie z tym radzisz? Aktualnie żyjemy w świecie, w którym występuje dużo konfliktów: wewnętrznych, pomiędzy jednostkami, grupami określonych interesów czy szerzej – państw i narodowości. Nie jest łatwo sprostać sprzecznym wymaganiom różnych ról społecznych, w których przyszło nam pełnić rolę pierwszorzędnych aktorów, nie jest też prosto wypełnić szerokie spektrum oczekiwań, które narzuca nam dzisiejszy sposób życia. To pierwsze pole do powstawania nieprzyjemnego zjawiska, jakim jest konflikt.
ŹRÓDŁA KONFLIKTÓW, CZYLI DLACZEGO SIĘ KŁÓCIMY…
Jesteśmy różni, wywodzimy się z różnych środowisk, mamy różne doświadczenia życiowe, jesteśmy wrażliwsi lub też nie na pewne czynniki, na inne zupełnie odwrotnie. Każdy z nas posiada swoistą siatkę interpretacji, do której przymierza wszystkie docierające do niego informacje. I to, co będzie obojętne dla jednego, może być głęboko rażące dla innego.
Nie jest też niczym nowym, że w życiu przyjmujemy różnorodne role społeczne, które powodują stawianie nam wymagań, których niespełnienie może grozić nieprzyjaznymi dla nas konsekwencjami.
Przykładowo, pracodawca może wymagać od nas dużego poświęcenia w związku z naszym awansem zawodowym, spędzania więcej czasu niż dotychczas. Z drugiej strony, jako członkowie swoich rodzin i grup rówieśniczych/koleżeńskich, stawiane są nam równie ważne wymagania obecności. Takim środowiskiem, które szczególnie oczekuje obecności, wsparcia, jest rodzina – którą tworzymy wraz z naszym partnerem i wychowywanymi dziećmi. Poświęcenie na rzecz jednej roli będzie wymuszało na nas mniejsze zaangażowanie w drugiej – tu powstaje pole do konfliktu. Chyba wszyscy znamy popularne frazy: „praca jest zawsze ważniejsza ode mnie…”, „Kowalski, znów spóźniłeś się z raportem…”.
Konflikt rodzi się także na styku różnorodnych przekonań. Możemy różnić się wyznaniami, podejściem do człowieka, preferencjami politycznymi, systemem wartości, hierarchią życiowych celów, podejściem do zaangażowania w swoją prace, relacjami…, a to tylko urywek możliwych różnic. Trudno wychowywać dziecko, gdy każdy z rodziców ma inną wizję wychowania, trudno dogadywać się w organizacji czy firmie, kiedy cele i motywacje działań kierownictwa są zdecydowanie inne niż pracowników.
Idąc za nurtem przekonań warto zgłębić to, co możemy nazwać naszym emocjonalnym stosunkiem do określonych grup ludzi. Często można rozpatrywać to w kategorii stereotypów, naszych nabytych uprzedzeń, sympatii i antypatii do osób, które cechują jakieś wybrane cechy, jak: kolor skóry, opcja polityczna, religia, narodowość, status społeczny. W przypadku uprzedzeń częstokroć zakładamy niekorzystność wszelkich komunikacji, propozycji, relacji ze strony osoby obdarzonej przez nas taką etykietą.
To, co nas otacza, konflikt również, ma swoje odzwierciedlenie w języku. Gdy się kłócimy również używamy mowy, jako formy przekazu naszej niezgody, niezadowolenia z przekonań drugiej osoby. Mowa może pełnić także rolę generatora konfliktu – mówię tu o sytuacji, kiedy dochodzi do sytuacji, kiedy brak odpowiednich informacji, ich niepełny obraz, niewłaściwe przedstawienie czy odbiór lub wadliwa jej interpretacja mogą przyczynić się do powstania problemu. Komunikacja między ludźmi jest narzędziem niedoskonałym, szczególnie, gdy nie umiemy z niej korzystać w sposób optymalny i dla nadawcy jak i odbiorcy.
Analizując powyżej różnorodne czynniki, które należy uznać za konfliktogenne – udało nam się omówić koncepcję Ch. Moore’a nazywaną kołem konfliktu. Obejmuje ono 5 obszarów:
- konflikt interesu
- konflikt struktury
- konflikt wartości
- konflikt relacji
- konflikt danych
Serię rozpoczął artykuł mający ukazać Ci żródła konfliktu, gdyż trudno zrozumieć samą istotę tego zjawiska bez poznania jego powodów. W kolejnych częściach zajmę się istotą konfliktu, jego wpływem na ludzi i ich relacje, a także sposobami radzenia sobie z nim. To wszystko już wkrótce…