Kornelia Bagińska
Cyklofrenia to inna nazwa choroby afektywnej jedno lub dwubiegunowej. Obecnie raczej używa się innego nazewnictwa. Ta nazwa jednak pochodzi od cykliczności z jaką niewątpliwie ma do czynienia osoba chora oraz jej otoczenie. Otóż, podczas cyklofrenii pojawiają się naprzemiennie okresy manii lub depresji. Choroba afektywna charakteryzuje się także tym, że w czasie tak zwanej manii chora osoba jest nad wyraz szczęśliwa, w aż nienaturalnym stopniu. Natomiast w czasie obniżenia nastroju chory cechuje się niską samooceną, niechęcią do życia, posiada różnorakie lęki oraz przechodzi stany depresyjne. Ta choroba jest więc bardzo specyficzna ze względu na cykliczność nastrojów. Z jednej strony, kiedy pacjent znajduje się w stanie manii to teoretycznie jest szczęśliwy. Jednak łatwo zauważyć, że jest to szczęście jedynie iluzoryczne, nienaturalne, które wkrótce na dodatek przeminie. Natomiast stan depresji czy obniżonego nastroju jest także bardzo niekorzystny. Chory czuje się wtedy bardzo źle, często zdarza się, że nie wstaje z łóżka i nie chce wykonywać podstawowych czynności życiowych.
Istotne jest także prawidłowe rozróżnienie chorób typu afektywnego. Zdecydowanie częściej mówi się o chorobie dwubiegunowej. Ma to zapewne związek z faktem, iż jest ją po prostu łatwiej rozpoznać. Stany przygnębienia, marazmu przeplatające się ze stanami szczęścia i rozpierającej energii łatwo przecież szybko zdiagnozować. Natomiast w przypadku choroby jednobiegunowej występują jedynie stany depresyjne, ale cechują się one cyklicznością. W takiej sytuacji chory przez jakiś czas ma chandrę, zły nastrój czy wręcz depresję, ale później powraca do względnie „normalnego” stanu. Jednakże chwile złego samopoczucia wciąż się pojawiają. Jeżeli takie fazy wystąpią co najmniej kilka razy, należy udać się do specjalisty – psychiatry. Nie warto się jednak martwić na zapas, ponieważ organizm człowieka z natury posiada różne stany. Wiele też zależy od indywidualnych cech psychologicznych danej osoby. Jedna osoba może przez całe życie mieć dobry nastrój, bez żadnych większych wahań. Druga natomiast może cechować się zmianami nastrojów bez wyraźnej przyczyny. Między innymi właśnie dlatego łatwiej jest rozpoznać chorobę dwubiegunową. Emocje, które targają chorego w zależności od jego stanu są bowiem bardziej skrajne.
Spis treści
Przyczyny cyklofrenii
Przyczyn choroby afektywnej należy upatrywać głównie w uwarunkowaniach genetycznych. Do tej pory wciąć trudno jest zdiagnozować bezpośrednie przyczyny wielu chorób psychicznych. Aczkolwiek, tak jak na przykład przy schizofrenii, tak i w przypadku choroby afektywnej duże znaczenie mogą mieć duże przeżycia. Jeżeli więc dana osoba miała trudne dzieciństwo bądź odsiadywała wyrok w więzieniu, to istnieje większe prawdopodobieństwo zachorowalności. Tak samo jest w przypadku, gdy członek rodziny cierpi na tego typu przypadłość. Badania potwierdzają także, że bardziej narażone na obarczenie chorobą afektywną są osoby samotne, przechodzące trudne chwile czy niemające wsparcia ze strony otoczenia. W kontekście budowy mózgu przy pojawieniu się choroby afektywnej wyróżnia się okresowe niedobory istotnych neuroprzekaźników. Takich jak: katechiny, dopamina, serotonina czy noradrenalina. Dlatego farmakologia wykorzystuje wiele z tych substancji w leczeniu różnorakich chorób układu nerwowego.
Choroba jednobiegunowa
Cyklofrenia jednobiegunowa charakteryzuje się ciągłymi nawrotami depresji. Chory człowiek jest w tym czasie osłabiony, wykazuje niechęć do życia. Często brakuje mu ochoty na wykonanie podstawowych czynności. Apatia oraz trudności z koncentracją czy zapamiętywaniem podstawowych faktów to także popularne objawy cyklofrenii. Niejednokrotnie podczas tej choroby pojawia się obsesyjne skupienie chorego na jednej dominującej myśli, której nie może on swobodnie porzucić. Wszystkim tym zaburzeniom towarzyszy lęk oraz silne poczucie winy. Taki stan jest często długotrwały, bardzo trudny. Chory często ma myśli samobójcze i niekiedy podejmuje próby samobójcze, by się od niego uwolnić.
Choroba dwubiegunowa
Podczas choroby afektywnej dwubiegunowej silna faza depresji ma podobny przebieg jak przy chorobie jednobiegunowej. Dla niej jednak charakterystyczne jest wystąpienie tak zwanej fazy manii. Zazwyczaj trudno jest przewidzieć częstotliwość pojawiania się oraz czas trwania danej fazy. Nie następują one naprzemiennie. Epizod manii może występować jeden po drugim, czy też pojawić się po kilku epizodach depresyjnych, może też przeplatać się z fazą depresyjną. U każdego chorego przypadłość ta przebiega nieco inaczej, dlatego niełatwo jest ją zdiagnozować oraz leczyć. Mania charakteryzuje się chronicznym pobudzeniem organizmu, chory posiada euforyczny nastrój, jest pełen pomysłów oraz werwy. Często snuje wielkie plany, przekonany jest także o swojej wyjątkowości.
