Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD) to zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się nawracającymi, natrętnymi myślami (obsesjami) i powtarzającymi się czynami (kompulsjami). Osoby z…
Choroby i zaburzenia psychiczne
Zaburzenia psychiczne: objawy i leczenie
Rozpoznawanie i diagnoza zaburzeń psychicznych: najważniejsze objawy
W Polsce, jak i w innych krajach na całym świecie, zaburzenia psychiczne są poważnym problemem zdrowotnym. Diagnoza i rozpoznawanie tych chorób jest kluczowe dla skutecznego leczenia i zapewnienia odpowiedniego wsparcia pacjentom dotkniętym tymi schorzeniami.
Najważniejsze objawy, które powinny zwrócić naszą uwagę, to m.in. utrata zainteresowań i przyjemności, zmniejszenie energii i motywacji do działania, trudności w koncentracji, problemy ze snem (zarówno nadmierne, jak i niedostateczne), drastyczne zmiany w apetycie, wahania nastroju, uczucie bezwartościowości i słabe poczucie własnej wartości, uczucie przytłoczenia, a także myśli samobójcze.
Kluczowe jest jednak spojrzenie na te objawy w szerszym kontekście. Ważne jest, aby uważnie obserwować, czy objawy występują przez dłuższy czas (co najmniej przez 2 tygodnie) i czy mają wpływ na codzienne funkcjonowanie osoby. Jeśli tak, można podejrzewać obecność zaburzeń psychicznych.
W Polsce, podobnie jak w innych krajach, istnieje wiele dostępnych narzędzi diagnostycznych i testów, które pozwalają lekarzom ocenić występowanie i stopień nasilenia zaburzeń psychicznych. Jednak proces diagnozowania tych schorzeń jest złożony i wymaga skrupulatności oraz wnikliwej analizy wielu różnych czynników.
W przypadku podejrzenia zaburzeń psychicznych, ważne jest skonsultowanie się z odpowiednimi specjalistami, takimi jak psychiatrzy czy psycholodzy. Profesjonaliści ci mają wiedzę i doświadczenie, które umożliwiają im przeprowadzenie diagnozy oraz wprowadzenie odpowiedniego planu leczenia, który może obejmować terapię farmakologiczną, terapię psychologiczną lub ich kombinację.
Rozpoznawanie i diagnoza zaburzeń psychicznych są niezmiernie istotne dla zdrowia psychicznego pacjentów. Tylko poprzez precyzyjne określenie objawów i ich analizę można zidentyfikować konkretną chorobę i zapewnić odpowiednie leczenie. Dlatego tak ważne jest, aby pacjenci i ich bliscy skonsultowali się z profesjonalistami, jeśli zauważą niepokojące objawy. Tylko wtedy możliwe jest skuteczne zarządzanie tymi chorobami i poprawa jakości życia osób dotkniętych zaburzeniami psychicznymi.
Popularne zaburzenia psychiczne u dorosłych: przyczyny i skutki
Popularne zaburzenia psychiczne u dorosłych: przyczyny i skutki
Zaburzenia psychiczne, choć często pomijane lub bagatelizowane, stanowią poważny problem zdrowotny, który dotyka wiele osób na świecie, w tym również w Polsce. Wśród dorosłej populacji naszego kraju można zauważyć występowanie pewnych popularnych zaburzeń psychicznych, których przyczyny i skutki warto bliżej przyjrzeć się.
Jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych jest depresja. W Polsce cierpi na nią około 25% dorosłych. Przyczyny depresji są złożone i różnorodne – od genetycznych uwarunkowań, przez trudne przeżycia życiowe, po stres i niepokój. Depresja ma ogromny wpływ na funkcjonowanie jednostki i może prowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia.
Innym popularnym zaburzeniem psychicznym jest zaburzenie lękowe, które dotyka około 10% dorosłych Polaków. Przyczyny tego typu zaburzeń mogą być bardziej związane z indywidualnymi doświadczeniami i sytuacjami stresowymi, które wywołują silne uczucie lęku, niepokoju i paniki. Zaburzenia lękowe mogą prowadzić do izolacji społecznej i utrudniać normalne funkcjonowanie.
Zwracając uwagę na zaburzenia odżywiania, bulimia i anoreksja również należą do popularnych chorób psychicznych w Polsce. Obie te choroby mają swoje korzenie przede wszystkim w kulturowym nacisku na wygląd zewnętrzny oraz niskiej samoocenie. Skutki tych zaburzeń mogą być bardzo poważne, zarówno dla fizycznego zdrowia jednostki, jak i dla jej zdrowia psychicznego.
Należy pamiętać, że osoby dotknięte popularnymi zaburzeniami psychicznymi wymagają profesjonalnej pomocy i wsparcia. W Polsce istnieje wiele organizacji i specjalistów, którzy mogą pomóc w diagnozowaniu i leczeniu tych problemów. Ważne jest także rozpowszechnianie wiedzy na temat tych zaburzeń i rozwijanie świadomości społecznej, aby zmniejszyć stigmatyzację i promować zdrowie psychiczne dla wszystkich dorosłych Polaków.
Etyczne aspekty leczenia zaburzeń psychicznych: dylematy i kontrowersje
Etyczne aspekty leczenia zaburzeń psychicznych: dylematy i kontrowersje
Leczenie zaburzeń psychicznych jest tematem, który rodzi wiele dylematów i kontrowersji w kontekście etyki. W Polsce, podobnie jak w innych krajach, pojawiają się pytania dotyczące dostępności, rodzaju terapii stosowanej oraz praw pacjenta.
Jednym z głównych dylematów jest zagadnienie przymusowego leczenia. Czy można narzucić osobie z zaburzeniami psychicznymi terapię, czy powinno to być jej własne wybór? Wiele osób kwestionuje przymusowe hospitalizacje lub stosowanie terapii farmakologicznych bez zgody pacjenta. Kwestia ta dotyczy zarówno osób dorosłych, jak i nieletnich.
Kolejnym kontrowersyjnym zagadnieniem jest stosowanie terapii elektrowstrząsowej. Mimo że jest to uznana metoda leczenia niektórych zaburzeń psychicznych, wielu ludzi uważa ją za brutalną i nieludzką. Czy zastosowanie takiej terapii jest etyczne? Czy powinno być ograniczone do sytuacji ostatecznych?
Kolejną kwestią, która budzi kontrowersje, jest dostępność leczenia dla osób o niższych dochodach. W Polsce wiele osób nie może sobie pozwolić na prywatne terapie psychologiczne czy farmakologiczne. Czy jest to sprawiedliwe? Jakiekolwiek różnice w dostępie do opieki zdrowotnej stanowią poważne wyzwanie etyczne.
Ostatnim ważnym aspektem jest ochrona danych pacjentów. W dobie postępującej digitalizacji danych medycznych, istnieje ryzyko naruszenia prywatności pacjenta. Firmy farmaceutyczne mogą również wykorzystywać dane pacjentów w celach marketingowych. Jak zatem chronić prywatność pacjentów i jednocześnie umożliwić rozwój nauki i medycyny?
Etyczne aspekty leczenia zaburzeń psychicznych w Polsce pozostają nadal pochłaniającym tematem. Dylematy związane z przymusowym leczeniem, stosowaniem terapii elektrowstrząsowej, dostępnością opieki dla osób o niższych dochodach oraz ochroną prywatności pacjentów wymagają kontynuacji debaty. Ważne jest znalezienie równowagi między zapewnieniem skutecznego leczenia a poszanowaniem praw i godności każdego pacjenta.
Terapie poznawczo-behawioralne: skuteczne podejście do leczenia zaburzeń psychicznych
Terapie poznawczo-behawioralne: skuteczne podejście do leczenia zaburzeń psychicznych
Terapie poznawczo-behawioralne (CBT) są jednym z najefektywniejszych podejść do leczenia różnych zaburzeń psychicznych. CBT łączy elementy psychoterapii poznawczej i behawioralnej, koncentrując się na zmianie myślenia i zachowań, które przyczyniają się do problemów psychicznych.
W Polsce terapie poznawczo-behawioralne zyskują coraz większą popularność jako alternatywa dla tradycyjnych metod terapeutycznych. Efektywność CBT została potwierdzona przez wiele badań naukowych i jest rekomendowana jako preferowane podejście do leczenia wielu zaburzeń, takich jak depresja, lęki, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, zaburzenia odżywiania, zaburzenia snu i wiele innych.
Pierwszym krokiem w terapii poznawczo-behawioralnej jest identyfikacja negatywnych myśli i przekonań, które leżą u podstaw problemu. Następnie terapeuta pomaga pacjentowi wskazać i zrozumieć wzorce negatywnego myślenia i behawioralne reakcje z nimi związane. Kolejnym etapem jest nauka nowych, bardziej konstruktywnych strategii radzenia sobie z sytuacjami trudnymi emocjonalnie. Terapeuta często wykorzystuje techniki takie jak trening umiejętności społecznych, techniki relaksacyjne i metody poznawcze, takie jak przewartościowanie myśli irracjonalnych.
Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do skuteczności terapii poznawczo-behawioralnych w leczeniu zaburzeń psychicznych. Jednym z nich jest bezpośredni efekt terapii, w której pacjent powoli zmienia myślenie i zachowania, co prowadzi do redukcji objawów. Inne czynniki obejmują dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta, stosowanie technik opartych na dowodach naukowych oraz aktywne zaangażowanie pacjenta w terapię.
CBT jest skutecznym narzędziem leczenia dla wielu osób cierpiących na zaburzenia psychiczne. Jest to podejście, które jest rekomendowane przez specjalistów i stale rozwija się dzięki postępom w dziedzinie psychologii. W Polsce coraz więcej osób korzysta z terapii poznawczo-behawioralnych, a ich skuteczność jest coraz bardziej doceniana.
Pomoc psychologiczna w walce z zaburzeniami psychicznymi: rola terapeuty i rodziny.
W dzisiejszych czasach coraz więcej osób boryka się z różnego rodzaju zaburzeniami psychicznymi. W walce z nimi pomoc psychologiczna odgrywa niezwykle istotną rolę. Terapeuci oraz rodzina pacjenta pełnią kluczową funkcję w procesie zdrowienia i powrotu do normalnego funkcjonowania.
Terapeuta jest osobą, która posiada niezbędne umiejętności i wiedzę, by pomóc pacjentowi w radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi. Wspiera go, słucha, zadaje pytania i pomaga zrozumieć przyczyny zaburzeń. Terapeuta może także zaproponować odpowiednie techniki terapeutyczne, które pomogą pacjentowi w zlikwidowaniu negatywnych myśli, lęków czy obsesji. W przypadku poważniejszych zaburzeń, terapeuta może również współpracować z psychiatrą celem dopasowania odpowiednich leków.
Równie istotną rolę w procesie leczenia odgrywa rodzina pacjenta. Osoby najbliższe, takie jak partner, rodzice czy rodzeństwo, mają ogromny wpływ na samopoczucie osoby chorej. Działają jako wsparcie emocjonalne, motywując do kontynuowania terapii i walki z chorobą. Bliscy mogą także pomóc w identyfikacji potencjalnych wyzwań i sytuacji wywołujących stres, co ułatwi terapeucie dostosowanie formy pomocy do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Nie można jednak zapominać, że walka z zaburzeniami psychicznymi to proces trudny i wymagający cierpliwości, czasu oraz wysiłku zarówno ze strony terapeuty, jak i pacjenta. Kluczowe jest także utrzymywanie regularności w terapiach oraz otwarta komunikacja ze wszystkimi zaangażowanymi stronami.
W walce z zaburzeniami psychicznymi pomoc psychologiczna jest niezastąpiona. Rola terapeuty i rodziny jest nieoceniona, gdyż pozwala pacjentowi na odzyskanie równowagi emocjonalnej i pełne włączenie się w społeczeństwo. Ważne jest zrozumienie, że terapia to proces, który wymaga czasu i zaangażowania, ale z odpowiednim wsparciem rehabilitacja jest możliwa.
Objawy zaburzenia psychicznego
POJĘCIE ZABURZENIA
Choroba psychiczna (zaburzenie)- jest to termin określający grupę objawów. Przebieg zaburzenia może być łagodny, ostry, krótkotrwały lub przewlekły. Większość zaburzeń może być leczona. Objawy choroby psychicznej mogą się pojawić w każdym momencie ludzkiego życia. Są przypadki osób, które doznały tylko jednego epizodu chorobowego w życiu i w pełni zostały wyleczone. Niektórzy jednak cierpią na takie zaburzenia przewlekle i leczą się przez pewien czas.
OBJAWY CHOROBY – ZABURZENIA- PSYCHICZNEGO:
Osoba cierpiąca na zaburzenia psychiczne może mieć objawy psychotyczne o doświadczać zaburzenia nastroju. Objawy psychotyczne mogą zawierać:
- brak kontaktu z rzeczywistością.
- Myśli i uczucia trudne do zrozumienia takie jak fałszywe przekonania o winie i prześladowaniach.
- Halucynacje wzrokowe, słuchowe, smakowe, zapachowe.
- Inne zaburzenia nastroju.
ZABURZENIA NASTROJU
Niektóre objawy zaburzeń nastroju mogą zawierać:
- bezsenność
- zmiana apetytu
- wzmożone zażywanie narkotyków lub alkoholu
- zmiany w zachowaniu
- dominujące uczucia smutku, depresyjne, niepokoju lub strachu.
Generalnie tradycyjna metoda definiowania nienormalnych zaburzeń opiera się na zastosowaniu norm statystycznych. Jednak umożliwia ona tylko ustalenie skrajności, nie dzieląc zachowań na pozytywne i negatywne. Ponadto niektóre z rozpowszechnionych wzorców zachowań(np. samochodu w stanie nietrzeźwym, stany lękowe) mogą być uznane za normalne właśnie ze względu na powszechność ich występowania. Inną metodą definiowania zaburzeń może być brak występowania u danej jednostki optymalnych czy też idealnych cech/ pojawia się wtedy kolejny problem: co to znaczy optymalny i kto o tym rozstrzyga? Prawdą jest, że większość normalnych osób często przecież odbiega od ideału. Ogólnie rzecz biorąc, za nienormalne uznaje się takie zachowania, które wyraźnie odbiegają od pewnych umownie przyjętych norm i mogą stanowić zagrożenie dla osoby dotkniętej zaburzeniem bądź dla jej otoczenia. Mówiąc mniej oględnie, jeżeli używamy pojęcia „nienormalny”, zwykle mamy na myśli jedną bądź wszystkie z poniższych definicji:
Dewiacyjne– określenie to odnosi się do zachowania, które w wyraźny sposób odbiega od społecznie przyjętych standardów postępowania. Słowo to ma zwykle negatywne konotacje.
Odmienne– określenie to opisuje zachowanie w znaczący sposób różniące się(przynajmniej ze statystycznego punktu widzenia) od powszechnie przyjętej normy. Nie wywołuje negatywnych konotacji.
Zaburzone– określenie to oznacza brak integracji w zachowaniu, co może spowodować u danej osoby upośledzenie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach.
Dziwaczne– określenie to opisuje zachowanie, które w skrajny sposób odbiega od społecznie przyjętych norm. Ponadto oznacza niewłaściwe sposoby radzenia sobie w różnych sytuacjach jak również dezintegrację wzorów zachowania.
Interesujące jest, iż często czynnikiem decydującym o ocenie zachowania jako odbiegającego od normy są nasze poglądy społeczno- polityczne. Dawniej podobne zachowania bywały raczej określane mianem „romantycznych” niż „nienormalnych”. Posłużę się przykładem kompozytora, Hectora Berlioza. Skomponował on swoją Symfonię Fantastyczną jako wyraz miłości dla irlandzkiej aktorki Harriet Smithson. Nie udało mu się jednak z nią spotkać przed premierą tego dzieła, która miała miejsce w grudniu 1830. na początku 1831 roku Berlioz Zaręczył się z 19 letnią pianistką Camille Marie Moke, tuz przed swoim wyjazdem do Włoch jako stypendysta Prix de Rome. W kwietniu otrzymał nieprzyjemny w tonie list od matki narzeczonej, w którym informowała go o ślubie Camille Marie z innym mężczyzną. Berlioz napisał w pamiętnikach, że był wówczas tak rozwścieczony, iż zamierzał wrócić tam w przebraniu i zabić ich wszystkich: jedyną rzeczą jaka mógłbym zrobić po dokonaniu czynu na taka skalę, to zaraz potem zabić siebie”. Ludzie widzieli w takim zachowaniu Berlioza przejaw jego romantycznego charakteru, nie zaś zaburzeń, co było spowodowane zarówno postawami charakterystycznymi dla tamtej epoki, jak i tym, że kompozytor nigdy nie zrealizował swojego zamiaru i ostatecznie poślubił Harriet. Przykład ten potwierdza, że są takie epoki, w których ocena zachowania jako nienormalnego zależy od osób, które dokonują oceny.
Wskazówki do oceny zaburzeń
Ogólne wskazówki oceny zaburzeń zmieniają się w zależności od epoki historycznej, istniejących danych naukowych oraz kontekstu kulturowego. Czynniki te odgrywają istotną rolę przy wydawaniu tego rodzaju ocen. Można je podsumować następująco:
- Pewne powtarzające się zachowania, które mogą wskazywać na potencjalne, będące w fazie rozwoju lub już istniejące zaburzenie umysłowe. Te zachowania to: niezdolność do powstrzymania się od zachowań autodestrukcyjnych, spostrzeganie bądź odbieranie zjawisk, których nie odbierają inne osoby z tego samego kręgu kulturowego, sporadyczne i/lub przypadkowe wybuchy agresji, trwała niezdolność do skutecznego nawiązywania relacji interpersonalnych, notoryczne porażki na polu zawodowym, lęk i depresja, nieumiejętność przystosowywania się do społecznych wzorców.
- Najbardziej spójnymi kryteriami przy rozstrzyganiu, czy dana osoba mieści się w normie, czy tez nie są: dewiacja lub dziwaczność zachowania w porównaniu z normami przyjętymi w danej społeczności, ciągłość lub uporczywość nieprawidłowego zachowania w pewnych okresach, konsekwentna dezorganizacja i upośledzenie intra- i/lub interpersonalnego.
- Kontinuum zachowań rozciąga się od pełni normalnego do zdecydowanie nienormalnego zachowania. Zachowanie wielu osób lokuje się pomiędzy dwiema skrajnościami, wobec czego orzekanie o nienormalności jest trudne.
- Zazwyczaj istnieje wiele przyczyn pojawienia się każdego z nienormalnych schematów zachowania. Konkretny, nieprawidłowy wzorzec zachowania rzadko kiedy bywa przekazywany genetycznie, aczkolwiek czynniki genetyczne odgrywać pewna rolę w predyspozycjach danej osoby do takiego, a nie innego zaburzenia. Cechy potwierdzające odchylenie danej osoby od ogólnie przyjętych norm nie zawsze są oczywiste. W wielu przypadkach objawy są nietypowe. Ponadto duży wpływ na wydawanie sądów co do ewentualnej nienormalności jednostki mają obowiązujące w systemy wartości społecznych. Zarówno te dawno ustalone jak i przejściowe.
- Zaburzenia psychiczne wywierają bardziej negatywny wpływ na relacje interpersonalne niż upośledzenie fizyczne. Etykieta nienormalności bywa przypisana do osoby, nawet jeśli zaburzenie przestaje istnieć. Taka etykieta może być czynnikiem przedłużającym występowanie zaburzenia(ze względu na stygmatyzacje ze strony otoczenia).
Pojęcie zaburzenia psychicznego łączy się często z pojęciem zachowań przestępczych, co oznacza, że to samo konkretne zachowanie może otrzymać jedną z dwóch etykiet w zależności od tego kto dokonuje sądu.
Zaburzenia psychiczne występujące po wypadkach
Wypadki są nieodłączną częścią naszego życia. Wypadek na drodze, w pracy, w domu czy w innym miejscu ciągnie za sobą pewne skutki.
Niektóre badania wykazują, że niemal u jednej piątej ofiar wypadków można zdiagnozować ostrą reakcję stresową, zaś jedna czwarta wykazuje problemy psychiczne w okresie roku od zdarzenia.
Zaburzenie psychiczne na tle nerwowym, pourazowe może wystąpić u osób, które uczestniczyły w wydarzeniu o charakterze traumatycznym albo były świadkami takiego wydarzenia i zareagowały na nie przerażeniem, wielkim strachem. W takich przypadkach wskazane jest postawienie diagnozy PTSD. W PTSD ważne jest wiec zarówno bezpośrednie uczestnictwo w wydarzeniu o charakterze traumatycznym jak i rodzaj reakcji na nie. Sam udział w wypadku jest czasem niewystarczający gdyż osoba uczestnicząca w nim nie zawsze mogła poczuć bezradność lub przerażenie zaistniałą sytuacją. Jeżeli wystąpiła utrata przytomności czy znaczne obrażenia somatyczne, któremu towarzyszą wspomniane wyżej emocje możemy spodziewać się silnego wstrząsu na danej osobie.
PTSD charakteryzuje się typowymi objawami :
- nawracającymi, niechcianymi i przykrymi wspomnieniami;
- koszmarnymi snami dotyczącymi wypadku lub innej traumatycznej sytuacji;
- unikanie rozmów;
Objawy izolowania się osób, które przeżyły traumatyczne wydarzenie:
- poczucie dystansu wobec otoczenia;
- brak odczuwania pozytywnych emocji;
- brak kontaktów z innymi osobami;
- zamykanie się w domu.
Występują także objawy przewlekłej reakcji stresowej i podwyższonego poziomu wzbudzenia wegetatywnego takie jak niepokój i drażliwość . Objawy te, utrzymująsię przez co najmniej miesiąc, a często przez wiele miesięcy czy lat zostają powodem wielu rodzinnych waśni, kłótni itp.
Najbardziej powszechnymi rodzajami zaburzeń są:
- trudności z zaśnięciem lub częste budzenie się;
- częste wybuchy gniewu;
- trudności z koncentracją;
- nadmierna podejrzliwość i nieufność;
- zwiększona drażliwość;
- powracające i natrętne przykre wspomnienie wydarzenia;
- powracające koszmary senne;
- wrażenie przeżywania wydarzenia wciąż na nowo;
- silny niepokój psychiczny;
- trudności z wypróżnianiem się bądź nietrzymanie moczu, kału;
- wysiłki w celu uniknięcia myśli, uczuć i rozmów związanych z urazem;
- wysiłki w celu uniknięcia działań , które przywołują wspomnienie urazu;
- duży spadek zainteresowania ważnymi dotąd działaniami;
- uczucie oddzielenia od innych i wyobcowanie;
- ograniczenie zasobu uczuć ;
- poczucie skróconej przyszłości;
- nadmierne pobudzenie brak;
- brak chęci do życia;
Zaburzenia psychiczne w Polsce
ZABURZENIA PSYCHICZNE LUDNOŚCI W POLSCE. EPIDEMIOLOGIA PSYCHIATRYCZNA.
Termin epidemiologia pochodzi z greckiego i oznacza naukę o częstości i rozmieszczeniu się chorób w populacjach ludzkich oraz czynnikach determinujących tę częstość i rozkład.
Podstawy współczesnej epidemiologii stworzył w połowie lat XIX angielski lekarz John Snow. Na podstawie analizy zapadalności i rozmieszczenia przypadków na cholerę zidentyfikował on źródła choroby i określił sposoby szerzenia się epidemii. Przez wiele lat epidemiologia traktowana była jako dział medycyny zajmujący się jedynie rozpowszechnieniem chorób zakaźnych i ich zapobieganiem. Dopiero od lat 30 XX wieku stopniowo zaczęło się zmieniać podejście do epidemiologii, co rozszerzyło obszar badań o inne dziedziny medycyny, a także zakres jej zadań.
W psychiatrii, epidemiologia dzięki badaniom populacyjnym, stwarza możliwość poszukiwania odpowiedzi na pytania dotyczące etiologii i istoty zaburzeń psychicznych oraz ich skutków w życiu danej osoby. Pozwala ocenić wpływ czynników psychospołecznych na rozwój i przebieg poszczególnych zaburzeń jak również określić zapotrzebowanie na usługi lecznicze i opiekuńcze wraz z oceną ich jakości i dostępności.
Ponadto powszechnie akceptowany jest pogląd, że kondycja psychiczna każdego człowieka zależy zarówno od stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, a także od subiektywnego poczucia zadowolenia z życia oraz akceptacji istniejącej sytuacji osobistej, rodzinnej społecznej, zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i ogólnym.
Stan zdrowia psychicznego jak można się domysleć zależy od wielu czynników. Do najważniejszych należą uwarunkowania kulturowe, społeczne, ekologiczne, biologiczne oraz demograficzne i ogólnozdrowotne. Również istotną rolę pełnią czynniki polityczne, które na ogół są niedoceniane. To oni mają wpływ na ustrój, dostępność środków psychoaktywnych tj. alkohol, czy narkotyki. Decydują również ile pieniędzy przeznaczą na ochronę zdrowia, wychowanie, edukację.
Występowanie zaburzeń psychicznych związane jest w istotny sposób z cechami demograficznymi społeczeństwa. Wiadomo, że wraz ze starzeniem się populacji wzrasta rozpowszechnienie tych zaburzeń. Pogarsza się sprawność intelektualna oraz ujawniają się zaburzenia charakterologiczne osobowości. U wielu osób zwłaszcza w wieku 50 lat nasilają się zaburzenia depresyjne, miażdżycowe, pojawia się również demencja, a także psychozy przedstarcze i starcze. Coraz powszechniejsza staje się w wielu krajach- także w Polsce choroba Alzheimera.
Co sprzyja, od czego zależy występowanie zaburzeń psychicznych
Badania przeprowadzone w USA wykazały, iż czynnikami sprzyjającymi są:
- osłabiona komunikacja między ludźmi,
- występowanie dezintergracji społecznej, a zwłaszcza:
- ubóstwo
- brak poczucia przynależności do określonej grupy społecznej,
- ograniczone możliwości dawania i otrzymywania miłości,
- brak „ładu moralnego”.
Podobne wnioski nasuwają się z badań Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Wynika z nich, że obserwowany obecnie wzrost zaburzeń psychicznych w Polsce jest skutkiem przede wszystkim nasilenia deprywacji społecznej i bezrobocia oraz towarzyszącym im wszelkim konsekwencjom społecznym.
Jakie jest faktycznie rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych w społeczeństwie? Ilu jest chorych?
Trudno dać jednoznaczna odpowiedź. Przeprowadzeni badań jest skomplikowane, oraz bardzo kosztowne. Natomiast dostępne dane z placówek leczniczych obrazują jedynie rozpowszechnienie ujawnione, a nie realne. Zaburzenia psychiczne oraz choroby na tym tle wciąż są tematem tabu i bywa, że wiele osób nie zgłasza się do lekarza z danym problemem.Nic dziwnego, że otrzymane wyniki są rozbieżne.
Szerokie badania epidemiologiczne przeprowadzono przede wszystkim w USA i w Europie Zachodniej. Wykazały one, że zaburzenia psychiczne występują u 10-50 % populacji, schizofrenia u 0,6-1% społeczeństwa, depresja u 0,3-1,5%m nerwice 8-15% a zaburzenia osobowości nawet do 20% badanej populacji. Wśród dzieci upośledzonych umysłowo jest 2-3%.
Bardzo rozpowszechniane są też problemy alkoholowe oraz uzależnienie od alkoholu, np. w USA 4-10%.
W Polsce rezprezentatywne badania przeprowadzono w okolicach Płocka i Ciechanowa, wykazały występowanie różnych zaburzeń psychicznych u 12% populacji, w tym chorób psychicznych wśród 1,5-2%.
Podobne badania w Warszawie wykazały (w latach 70) zaburzenia nerwicowe u ok.20% badanych osób.
Przeprowadzone w późniejszych latach badanie w Polsce wykazały, że rozpowszechnienie zaburzeń- choroby psychiczne stanowiły ok. 6%. Z danych tych wynika, że u ok. 2 mln. Polaków występują różne zaburzenia psychiczne. Nie wszystkie osoby u których występują takie zaburzenia, zgłasza się do specjalisty: lekarza- psychiatry. Większość (2/3) tych osób zgłasza się do lekarzy ogólnych, neurologów, skarżąc się na ogół na dolegliwości psychosomatyczne, różne objawy nerwicowe, a nawet depresyjne (niekiedy przybierające postać tzw. depresji maskowanej) np. wśród pacjentów leczonych w szpitalach ogólnych objawy depresyjne stwierdzono u 20-30% chorych, zaś wśród pacjentów zgłaszających się do lekarza ogólnego objawy depresyjne stwierdza się u 6-17% chorych. Część zgłaszanych objawów i dolegliwości jest pośrednio lub bezpośrednio związana z nadużywaniem alkoholu przez pacjenta lub jego najbliższej rodziny.
W Polsce od ponad 30 lat zbierane są dane z placówek lecznictwa psychiatrycznego i odwykowego, tj. z poradni i szpitali psychiatrycznych oraz oddziałów psychiatrycznych zlokalizowanych przy szpitalach ogólnych.
Oto bardziej szczegółowe dane z tych placówek z lat 1970-1994
I. LECZENIE AMBULATORYJNE
Poradnie zdrowia psychicznego.
W 1970 zarejestrowano 435, 6 tyś. Pacjentów.
- 1980 – 455,1
- 1990 – 519,3
- 1993 – 555,6
- 1994 – 594,5
Współczynniki na 100 tyś. Populacji ogólnej kształtowały się się odpowiednio:
- 1970- 13,4
- 1980- 12,8
- 1990- 13,6
- 1994- 15,4
Wśród wszystkich pacjentów leczonych ambulatoryjnie najczęściej stwierdza się:
- nerwice ok. 36%
- zaburzenia alkoholowe 14%
- psychozy schizofreniczne 13%
- choroby afektywne 8%
- uzależnienie od środków narkotycznych 1%
- psychozy starcze i przedstarcze 2%
- upośledzenie umysłowe 4%
Należy podkreślić, że rejestrowane rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych w mieście jest o 65% większe niż na wsi. Wśród kobiet rozpowszechnienie to jest nieco większe- o kilka %- niż wśród mężczyzn, u których wyraźnie dominują zaburzenia alkoholowe.
PORADNIE ODWYKOWE- DLA ALKOHOLIKÓW
W 1980 zarejestrowanych było 114 tys. Pacjentów-dobrowolnych i przymusowych.
- 1985 – 93,5
- 1990 – 98,5
- 1993 – 87,3
- 1994 – 96,7
Wskaźniki na 1 tyś. Mieszkańców wynosiły odpowiednio:
- 1980-2,3
- 1985-2,5
- 1990-2,6
- 1994-2,5
PORADNIE DLA NARKOMANÓW
- W 1980- 2,3 tys.
- 1985- 4,6
- 1990-2,8
- 1995-4,6
Najwięcej narkomanów zarejestrowano w Warszawie, Katowicach, Gdańsku, Jeleniej Górze, Legnicy, Wrocławiu.
II. OPIEKA STACJONARNA
- W 1970 leczono w szpitalach 123 tyś. Pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
- 1980 – 161,5
- 1990 – 168,1
- 1994 – 180
Wskaźniki na 1 tyś. Mieszkańców wynoszą odpowiednio:
- 1970-3,8
- 1980-4,5
- 1990-4,4
- 1994-4,6
WŚRÓD ROZPOZNAŃ NAJCZĘŚCIEJ STWIERDZA SIĘ:
- psychozy schizofreniczne- 30,5
- zaburzenia alkoholowe(psychozy i zespół zależności alkoholowej)- 28%
- choroby afektywne- 8%
- uzależnienie od środków narkotycznych- 4%
- upośledzenie umysłowe- 2,7%
- psychozy starcze i przedstarcze –4%
Z pogłębionej analizy wynika 1,5 razy częściej hospitalizowani są mieszkańcy miast i wsi. Częściej hospitalizowani są mężczyźni niż kobiety, co może wynikać ze znacznego wzrostu przyjęć do szpitali z powodu psychoz alkoholowych i uzależnienia od alkoholu.
Choroby psychiczne – najbardziej niespotykane
Choroby psychiczne
Chcielibyśmy przybliżyć nieco tematykę, jaką są choroby psychiczne, którymi niestety coraz więcej osób jest dotkniętych. Czy jest dziedziczne czy nie – pominiemy w tej serii te kwestie. Skupimy się za to na opisaniu poszczególnych chorób, aby przybliżyć ich tematykę i objawy.
ZESPÓŁ CAPGRASA
Rzadko występujące schorzenie psychiczne polegające na przekonaniu, iż partner chorego lub inni członkowie rodziny zostali zamienieni w identycznie wyglądające osoby.
W 1991 roku, 74-letnia kobieta niedługo po powrocie ze szpitala psychiatrycznego stwierdziła, że jej mąż został zastąpiony przez obcego mężczyzne. Zamykała się w nocy na klucz, poprosiła syna o broń w obawie przed „oszustem” udającym jej męża, a chwilami utrzymywała, że jej mąż to dawno nieżyjący ojciec.
ZESPÓŁ ALICJI W KRAINIE CZARÓW
Najczęstsze objawy to:
- zmiana wizerunku ciała – jego rozmiary są postrzegane nieprawidłowo
- zmiana percepcji wzrokowej – rozmiary obiektów również są postrzegane nieprawidłowo
Objawy najczęściej występują w nocy, a najczęstszy i najbardziej niepokojący z nich to tzw. „metamorfoza”. Osobie chorej wydaje się, że wizerunek ciała ulega zmianom, podobnie jak postać Alicji z filmu „Alicja w Krainie Czarów”.
Kolejnym objawem jest w/w zmiana percepcji wzrokowej. Choremu może się wydawać, że korytarz, którym idzie jest niewyobrażalnie długi, jednak w rzeczywistości jest normalnych rozmiarów.
Inne objawy:
- czas porusza się zbyt szybko lub wolno
- zaburzenia percepcji dotyku
- zaburzenia percepcji dźwięku
PICA
Nienormalny apetyt dotyczący rzeczy, nieprzeznaczonych do jedzenia.
Przykłady:
- Aerofagia – połykanie powietrza
- Amylofagia – konsumpcja skrobi
- Kautopireiofagia – zjadanie wypalonych zapałek
- Koniofagia – konsumpcja kurzu
- Koprofagia – konsumpcja kału
- Emitofagia – konsumpcja wymiocin
- Geomelofagia – nienormalne zjadanie surowych ziemniaków
- Geofagia – zjadanie ziemi
- Hematofagia – wypijanie krwi
- Hialofagia – konsumpcja szkła – np. z okien i butelek
- Litofagia – zjadanie kamieni
- Autokanibalizm – zjadanie własnych części ciała
- Trichofagia – zjadanie włosów lub wełny
- Urofagia – wypijanie moczu
- Ksylofagia – konsumpcja drewna
- Mukofagia – konsumpcja wydzielin z nosa
Na jakie choroby można dostać orzeczenie o niepełnosprawności
Orzeczenie o niepełnosprawności jest formalnym potwierdzeniem, że osoba cierpi na chorobę lub deficyt, który uniemożliwia jej pełne uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym. W Polsce orzeczenie o niepełnosprawności można uzyskać na podstawie wielu różnych chorób i zaburzeń.
Oto kilka przykładów chorób, na które można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności:
- Choroby układu ruchu – takie jak stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona i reumatoidalne zapalenie stawów.
- Choroby układu nerwowego – takie jak stwardnienie zanikowe boczne, choroba Huntingtona i choroba Alzheimera.
- Choroby serca i układu krwionośnego – takie jak niewydolność serca i nadciśnienie tętnicze.
- Choroby układu oddechowego – takie jak astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc.
- Choroby nowotworowe – takie jak rak i leukemia.
- Choroby genetyczne – takie jak dziecięce porażenie mózgowe i zespół Downa.
- Choroby związane z wiekiem – takie jak demencja i choroba Parkinsona.
- Choroby psychiczne – takie jak depresja, schizofrenia i zaburzenia lękowe.
Orzeczenie o niepełnosprawności jest ważne, ponieważ może pomóc osobom z niepełnosprawnością w uzyskaniu wsparcia i pomocy, takiej jak zasiłki i usługi opiekuńcze. Orzeczenie także może być korzystne dla osób pracujących, ponieważ może umożliwić im uzyskanie specjalnych udogodnień w miejscu pracy.
Warto pamiętać, że proces uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności może być skomplikowany i czasochłonny.