Chirurgia bariatryczna jest coraz bardziej popularną procedurą odchudzania, ale często pomijany jest jej wpływ psychologiczny. Pomimo fizycznych korzyści płynących z operacji, osoby poddające się zabiegowi mogą napotkać problemy związane ze zdrowiem psychicznym z powodu drastycznych zmian w stylu życia, jakie za sobą pociąga. Depresja, lęk i problemy z obrazem ciała są jednymi z wyzwań psychologicznych, które pacjenci chirurgii bariatrycznej mogą napotkać ze względu na nagłe i dramatyczne zmiany fizyczne przyniesione przez operację. Istotne jest, aby osoby rozważające operację bariatryczną otrzymały wsparcie psychologiczne przed i po zabiegu, aby zapewnić skuteczną i długotrwałą utratę wagi. Bez odpowiedniego wsparcia psychologicznego ryzyko wystąpienia niekorzystnych efektów psychologicznych znacznie wzrasta.
Spis treści
Co to jest chirurgia bariatryczna?
Chirurgia bariatryczna to termin medyczny oznaczający operację odchudzającą. Istnieje kilka różnych rodzajów chirurgii bariatrycznej, ale wszystkie one działają poprzez hamowanie apetytu pacjenta. Jednym z najczęstszych rodzajów chirurgii bariatrycznej jest operacja ominięcia żołądka, w której chirurg tworzy mały worek z żołądka i łączy go z jelitem cienkim. Worek ten mieści około 1/3 ilości pokarmu, którą normalnie mieści żołądek, co zmniejsza apetyt pacjenta i utrudnia spożywanie dużych ilości pokarmu. Innym rodzajem operacji bariatrycznej jest opaska żołądkowa, w której chirurg umieszcza regulowaną opaskę wokół górnej części żołądka, aby utworzyć mniejszy worek. Chirurgia bariatryczna jest skuteczna w długoterminowej utracie wagi, ponieważ organizm pacjenta nie otrzymuje już tych samych sygnałów o głodzie i sytości, co przed operacją. Może to być jednak niebezpieczne, a pacjenci mogą doświadczyć negatywnych skutków psychologicznych w wyniku tej zmiany.
Psychologiczne skutki chirurgii bariatrycznej
Psychologiczne skutki chirurgii bariatrycznej są często pomijane, ale mogą być poważne i długotrwałe. Nagłe i dramatyczne zmiany fizyczne wywołane przez operację mogą sprawić, że pacjenci poczują się pozbawieni kontroli i mniej pewni swojej zdolności do osiągnięcia sukcesu w zakresie zmian, które zobowiązali się wprowadzić. Niektóre z psychologicznych skutków chirurgii bariatrycznej to: – Depresja – Do 50% osób poddanych operacji bariatrycznej doświadcza depresji pooperacyjnej, która może być poważniejsza niż depresja, której doświadczali przed operacją. – Niepokój – Drastyczne i nagłe zmiany wywołane przez operację mogą prowadzić do niepokoju, który może zakłócać codzienne życie i utrudniać utratę wagi. – Problemy z obrazem ciała – Zmiany w obrazie ciała są powszechne wśród pacjentów chirurgii bariatrycznej, a te mogą czasami nawet rozwinąć się w zaburzenia odżywiania.
Wsparcie psychologiczne przed operacją
Badania wykazały, że najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka powikłań psychologicznych jest zapewnienie wsparcia psychologicznego przed operacją. Pacjenci, którzy otrzymują wsparcie psychologiczne przed operacją, mają mniej powikłań psychologicznych po operacji, przy czym depresja zmniejsza się aż o 50%. Pierwszym krokiem wsparcia psychologicznego przed operacją jest badanie przesiewowe pod kątem wszelkich problemów ze zdrowiem psychicznym, które mogą zakłócać zdolność pacjenta do podejmowania świadomych decyzji dotyczących operacji. Specjalista zdrowia psychicznego może również pomóc pacjentom przygotować się na dramatyczne zmiany stylu życia, które następują po operacji. Obejmuje to dostarczenie pacjentom umiejętności radzenia sobie z problemami, jak również pomoc w stworzeniu systemu wsparcia, który pomoże im zachować motywację podczas trudnej podróży w kierunku długoterminowej utraty wagi.
Wsparcie psychologiczne po operacji
Pacjenci po operacji bariatrycznej często zmagają się z uczuciem izolacji, wstydu i żalu. Uczucie izolacji jest często wywołane faktem, że wiele osób w życiu pacjentów nie jest wykształconych na temat operacji i jej skutków, przez co pacjenci czują się niezrozumiani i osamotnieni. Pacjenci po operacji bariatrycznej często doświadczają wstydu i żalu w związku z nagłymi i dramatycznymi zmianami, jakie przyniosła operacja. Emocje te mogą być potęgowane przez poczucie izolacji i mogą prowadzić do istotnych powikłań psychologicznych. – Wstyd – Wstyd jest definiowany jako „bolesne uczucie świadomości złego lub niemądrego postępowania w związku z odpowiednią hańbą.” Niektóre z najczęstszych doświadczeń wywołujących wstyd u pacjentów chirurgii bariatrycznej obejmują: – Żal – Żal po operacji bariatrycznej jest często wywoływany przez fakt, że operacja jest nieodwracalna. Pacjenci muszą dokonać wyboru, aby poddać się operacji wiedząc, że nie można jej cofnąć, co może prowadzić do żalu, gdy dostosowują się do drastycznych zmian w swoim życiu.
Wspólne problemy psychologiczne związane z chirurgią bariatryczną
Niektóre z najczęstszych problemów psychologicznych, których doświadczają pacjenci po operacjach bariatrycznych są następujące: – Zaburzenia nastroju – Zaburzenia nastroju są najczęstszym psychologicznym powikłaniem chirurgii bariatrycznej. Zwłaszcza duże zaburzenia depresyjne mogą zakłócić proces utraty wagi i zdolność do jej utrzymania. – Zaburzenia odżywiania – Szacuje się, że aż u 20% pacjentów po operacjach bariatrycznych występują zaburzenia odżywiania. Najczęściej są to osoby, u których zaburzenia odżywiania występowały w przeszłości lub zostały zdiagnozowane. – Zaburzenia lękowe – Zaburzenia lękowe są powszechne wśród pacjentów chirurgii bariatrycznej, zwłaszcza tych, u których w przeszłości występowały lęki.
Czynniki ryzyka problemów psychologicznych związanych z chirurgią bariatryczną
Istnieje kilka czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo, że dana osoba doświadczy powikłań psychologicznych po operacji bariatrycznej. Należą do nich: – Istniejące wcześniej zaburzenia zdrowia psychicznego – Każda osoba, która ma lub miała zaburzenia zdrowia psychicznego jest w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia problemów psychologicznych po operacji bariatrycznej. Ci, którzy mieli zaburzenia odżywiania, zaburzenia nastroju i zaburzenia lękowe są na szczególnie wysokie ryzyko. – Zaburzenia odżywiania w wywiadzie – Osoby, u których w przeszłości występowały zaburzenia odżywiania, są w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia zaburzeń odżywiania po operacji bariatrycznej. Badania sugerują, że zaburzenia odżywiania występują nawet u 20% osób, które przeszły operację bariatryczną. – Samookaleczenia lub myśli samobójcze w wywiadzie – Osoby, u których w przeszłości występowały samookaleczenia lub myśli samobójcze, są narażone na zwiększone ryzyko rozwoju tych zachowań po operacji bariatrycznej.
Terapie psychologiczne dla pacjentów po operacji bariatrycznej
Pacjenci po operacjach bariatrycznych mogą odnieść znaczne korzyści z terapii, zarówno przed, jak i po zabiegu. – Terapia przedoperacyjna – Terapia przedoperacyjna jest najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka powikłań psychologicznych po operacji bariatrycznej. Terapeuta może pomóc pacjentom przygotować się na zmiany, które napotkają po operacji i pomóc w ustaleniu celów, aby utrzymać motywację. – Terapia pooperacyjna – Terapia pooperacyjna jest kluczowa dla pacjentów po operacji bariatrycznej, którzy doświadczyli powikłań psychologicznych. Terapeuta może pomóc pacjentom w radzeniu sobie z uczuciem wstydu i żalu, a także z zaburzeniami odżywiania, które mogły się u nich pojawić.
Długoterminowe skutki psychologiczne chirurgii bariatrycznej
Długoterminowe skutki psychologiczne operacji bariatrycznej nie są dobrze poznane, ale badania sugerują, że pacjenci poddani operacji bariatrycznej mają niższe wskaźniki depresji i wyższy poziom zadowolenia z życia niż ci, którzy nie przeszli operacji. Pacjenci powinni być jednak świadomi, że efekty operacji mogą nie być trwałe. Może to być zniechęcające dla wielu pacjentów i jest jednym z powodów, dla których tak ważne jest, aby otrzymali oni odpowiednie wsparcie psychologiczne.
Jak znaleźć wsparcie psychologiczne po operacji bariatrycznej
Pacjenci po operacji bariatrycznej powinni porozmawiać ze swoim chirurgiem o możliwości uzyskania wsparcia psychologicznego. W wielu przypadkach chirurg będzie miał psychologa lub psychiatrę, którego poleci. Jeśli chirurg nie zapewnia takiej usługi, większość szpitali i centrów medycznych posiada psychologów, do których mogą skierować pacjentów. Pacjenci powinni również szukać grup wsparcia specjalnie dla osób, które przeszły operację bariatryczną. Grupy te mogą pomóc pacjentom znaleźć wsparcie i zachętę, a także połączyć się z ludźmi, którzy mogą empatycznie zrozumieć wyzwania, przed którymi stoją. Chirurgia bariatryczna jest skuteczną i sprawdzoną metodą utraty wagi, ale może być również wyzwaniem psychologicznym. Pacjenci, którzy rozważają przeprowadzenie operacji bariatrycznej, powinni być przygotowani zarówno na zmiany fizyczne, jak i psychiczne, które są wynikiem zabiegu. Powinni szukać wsparcia psychologicznego przed i po operacji, aby zmniejszyć ryzyko powikłań i zapewnić sobie najlepszą szansę na długoterminową utratę wagi.