Marcin
Behawioryzm jest gałęzią psychologii, która skupia się na obserwowalnych zachowaniach i ich konsekwencjach, a nie na procesach wewnętrznych, takich jak myśli, emocje i przekonania. Behawioryści badają, jak bodźce środowiskowe i nagrody wpływają na częstotliwość lub prawdopodobieństwo zachowań. Behawioryzm jest kontrowersyjny, ponieważ wiąże się z lekceważeniem tego, czego nie możemy zobaczyć o istotach ludzkich: naszej świadomości, uczuć i myśli. Jednak ta szkoła myślenia ma też wiele zalet – szczególnie w odniesieniu do zrozumienia, dlaczego ludzie robią pewne rzeczy, a nie tylko, że je robią. W tym artykule poznamy zasady behawioryzmu, słynnych behawiorystów i przykłady ich pracy.
Spis treści
Podstawy behawioryzmu
Behawioryzm to podejście do psychologii (badania ludzkiego zachowania), które skupia się na obserwowalnym zachowaniu i jego konsekwencjach, a nie na procesach wewnętrznych, takich jak myśli, emocje i przekonania. Behawioryści badają, jak bodźce środowiskowe i nagrody wpływają na częstotliwość lub prawdopodobieństwo zachowania. Innymi słowy, to podejście do psychologii skupia się na tym, co możemy zobaczyć u ludzi – co robią, jak to robią, kiedy to robią i tak dalej. Behawioryzm dąży do zrozumienia związku między bodźcami środowiskowymi a częstotliwością lub prawdopodobieństwem określonych zachowań. Osiąga się to poprzez badanie konsekwencji określonych zachowań. Na przykład, czy kara sprawia, że ktoś jest mniej skłonny do kradzieży?
Czym zajmuje się behawiorysta?
Behawiorysta to ktoś, kto specjalizuje się w badaniu zachowania. Behawioryzm jest gałęzią psychologii, która próbuje zrozumieć zachowanie poprzez zastosowanie teorii uczenia się. Teoria uczenia się próbuje zrozumieć, jak i dlaczego organizmy nabywają i reagują na pewne bodźce. Behawiorysta bada zachowanie zwierząt i ludzi, próbując zrozumieć zmienne, które kontrolują ich zachowanie. Aby to zrobić, behawiorysta może użyć technik eksperymentalnego uczenia się, aby zmienić reakcję zwierząt na pewne bodźce. Inne techniki mogą być stosowane w celu zmiany zachowania ludzi, jak również.
Zalety behawioryzmu
Behawioryzm jest korzystny, ponieważ skupia się na tym, co możemy zmierzyć – na częstotliwości pewnych zachowań. Wiele innych podejść do psychologii i ludzkiej psychiki skupia się natomiast na tym, czego nie możemy zmierzyć: na myślach, uczuciach, emocjach i innych procesach wewnętrznych. To podejście może być korzystne, ponieważ myśli i emocje są tak samo zróżnicowane jak zachowania. Jako takie są mniej wiarygodne, jeśli chodzi o analizę tego, jak dana osoba zachowa się w danej sytuacji. Behawioryści mogą wykorzystać dane zebrane na temat tego, jak ludzie reagują na pewne bodźce, aby przewidzieć, jak będą reagować na inne bodźce. Innymi słowy, behawiorysta może powiedzieć, że jeśli dasz danej osobie pewną nagrodę, będzie ona bardziej skłonna zrobić A niż B. Może to być niezwykle użyteczne narzędzie, zwłaszcza jeśli chodzi o zjawiska psychologiczne, które są niezwykle złożone.
Kluczowe zasady behawioryzmu
Behawioryści wierzą, że zachowanie jest kontrolowane przez zmienne środowiskowe, w tym konsekwencje zachowania. Kiedy zachowanie daje pozytywny wynik, prawdopodobnie będzie powtarzane. Jeśli zachowanie daje negatywny wynik, jest mniej prawdopodobne, że zostanie powtórzone. Podejście to zakłada, że ludzie nie mogą kontrolować swoich wewnętrznych procesów (myśli, uczuć itp.) ani mieć do nich dostępu. W związku z tym nie są odpowiedzialni za myśli lub emocje, które pojawiają się w określonych sytuacjach. Zamiast tego ludzie są odpowiedzialni za działania, które wynikają z tych myśli i emocji. Behawioryści uważają, że wszystkie organizmy, w tym ludzie, są w zasadzie maszynami, które działają na podstawie pewnych bodźców w ich środowisku. Uważają, że ludzie nie są odpowiedzialni za swoje myśli i uczucia oraz że myśli i uczucia nie powodują zachowań. Raczej ludzie wybierają swoje działania na podstawie bodźców w swoim środowisku.
Słynni behawioryści i ich prace
Iwan Pawłow: Pawłow był rosyjskim fizjologiem, który najbardziej znany jest ze swojej pracy nad odruchem warunkowym. Odkrył on, że bodziec, taki jak dzwonek, może wywołać odruchową reakcję, taką jak ślinienie się. Odkrycie to doprowadziło go do zbadania uwarunkowań ludzkich zachowań. – B. F. Skinner: Skinner był amerykańskim psychologiem, którego prace skupiały się na warunkowaniu operacyjnym: jak organizmy nabywają i reagują na pewne bodźce. Jego praca nad behawioryzmem jest prawdopodobnie najbardziej znanym wkładem do psychologii. – Albert Bandura: Bandura był amerykańskim psychologiem, którego prace skupiały się na teorii społecznego uczenia się. Teoria społecznego uczenia się próbuje zrozumieć, jak i dlaczego organizmy nabywają i reagują na pewne bodźce w sytuacjach społecznych. – Edward Tolman: Tolman był amerykańskim psychologiem, który najbardziej znany jest ze swoich prac dotyczących uczenia się i procesu poznawczego. – Joseph Wolpe: Wolpe był amerykańskim psychologiem, który zasłynął ze stosowania w terapii techniki systematycznej desensytyzacji.
Plusy i minusy behawioryzmu
Behawioryzm jest użytecznym podejściem do psychologii, zwłaszcza gdy stosuje się go do pewnych zjawisk. Ma on jednak pewne wady. Behawioryzm skupia się na tym, co można zmierzyć w istotach ludzkich. Jako taki, nie może być stosowany do analizy procesów wewnętrznych, takich jak myśli i emocje. Może to być problematyczne, gdy stosuje się go do pewnych zjawisk, takich jak choroby psychiczne, ponieważ często trudno jest zmierzyć takie zjawiska. Ponieważ behawioryści nie biorą pod uwagę procesów wewnętrznych, nie mogą uwzględniać zmian. Oznacza to, że behawioryści nie mogą uwzględnić tego, jak ktoś może zmienić swoje przekonania, myśli lub emocje, a w rezultacie zmienić swoje działania. Innymi słowy, jeśli osoba zmieni swoje myśli i uczucia, może działać w inny sposób. Jednak behawiorysta nie byłby w stanie wyjaśnić tej zmiany.
